پاورپوینت تحلیل بررسی معماری مسجد عماد الدوله


فهرست مطالب
معرفی مسجد عماد الدوله
ضلع پشتی ایوان مسجد عماد الدوله
برج ساعت مسجد عماد الدوله
پلان برج ساعت مسجد عماد الدوله
نما برج ساعت مسجد عماد الدوله
مقطع برج ساعت مسجد عماد الدوله
و…

مسجد عماد الدوله بنایی منحصر به فرد با آرایش فضایی خاص است. این مسجد در مرکز شهر کرمانشاه و در داخل بازار سنتی و درست در مرکز محل تجمع واقع شده است. کرمانشاه در منطقه مرزی قرار دارد و بر این اساس سرزمین باورهای متفاوت، محل تلاقی دو فرهنگ از دو کشور همسایه با حضور ادیان مختلف است. این ویژگی ها مسجد را محل تجمع طبقات مختلف می کرد. معماری ساختمان نیز کاربرد عمومی آن را نشان می دهد. برخلاف دیگر مساجد سلطنتی آن دوره، این بنا به سادگی و مانند مساجد آینده و حتی بناهای امروزی ایران ساخته شده است. این امر به ویژه در تزیینات حیاط که ترکیبی از آجرهای باریک بدون لعاب و کاشی های هفت رنگ است مشهود است. با این حال، نمازخانه از سنت آجرکاری پیروی می کند که از تأثیرات دو کشور الهام گرفته شده است. علاوه بر این، گشودگی به سلایق، افکار و زیبایی‌شناسی متفاوت، روش ساخت این بنا را بسیار بدیع و متفاوت از سنت‌های پذیرفته شده عمومی کرده است.

عمادالدوله یکی از باشکوه ترین مساجد قاجاریه است که در سال 1868 میلادی با حمایت امام قلی میرزا عمادالدوله حاکم غرب ایران در بازار جواهرات ساخته شد. سبک معماری چهار وجهی است که از چندین عنصر تشکیل شده است. اینها عبارتند از: 1- نما; 2- ورودی; 3- هشتی (راهرو); 4- صحن (حیاط مرکزی); 5- ایوان; نمازخانه 6 ستونی; 7- برج مراقبت; و 8 حجره و حیاطی که در کنار هم به سبک مدرسه یا مسجد قرار گرفته اند. هشتی یک فضای جداکننده است که در تقاطع دو تالار قرار دارد. نقوش زیبایی در اینجا از طریق تزئینات مختلف روی سقف و پوشش هایی مانند معقلی به تصویر کشیده شده است. محوطه اطراف صحن مرکزی برای اسکان طلاب علوم دینی در نظر گرفته شده است و طلاب طبق سند هدیه می توانند با شرایط خاص از آن استفاده کرده و با پرداخت هزینه در مغازه های واقع در داخل کاروانسرای عمادالدوله مشغول به کار شوند. . . در قسمت شمالی حیاط یک ایوان کوتاه با برج دیده بانی و دو ایوان آینه ای در دو ضلع غربی و شرقی قرار دارد.

عمادالدوله یکی از درهای امام علی حرم را به کرمانشاه آورد و در مسجد خود نصب کرد. در عوض دری نقره ای به امام علی حرم هدیه کرد. قدمت این در چوبی به دوره صفویه می رسد و در حال حاضر در ورودی مسجد از سمت بازار طلا و جواهر نصب شده و «کاپی شاه نجف» نام دارد. دری دیگر در ضلع جنوب غربی مسجد به تقاطع بازار جواهر فروشان و خیابانی آباد منتهی می شود. این چهارراه در زیر بزرگترین گنبد بازار معروف به میدان قرار دارد. این در چوبی به سادگی با فلز الهام گرفته از فرهنگ عربی تزئین شده است، در حالی که نمونه های ایرانی در مرکز ایران دارای تزئینات سنتی پیچیده با ترکیب چوب و فلز هستند.

با عبور از راهرو، خود را در حیاط وسیعی می یابید که حیاط مرکزی مسجد به مساحت 30*35 متر مربع را اشغال کرده است. حیاط شامل چهار ایوان، حجره‌ها، راه‌های ورود به حیاط، سرویس بهداشتی و راه پله‌ای به پشت بام است. ایوان جنوبی حیاط که در ورودی نمازخانه اصلی در نظر گرفته شده است نسبت به سه ایوان دیگر بلندتر و زیباتر است. بر بالای کاشی کاری های زیبای مسجد کتیبه ای شامل غزلی به نام پادشاه وقت (ناصرالدین شاه)، نام بانی مسجد (امام قلی میرزا عماد الدین دوله) و تاریخ ساخت مسجد ساختمان (1868).

در پشت مسجد یک ورودی وجود دارد که مردم از آن وارد نمازخانه مستطیل شکل می شوند. سقف و گنبد طاق این تالار بالای چهارده ستون آجری قرار داشت. دیوارها و سقف بنا آجرکاری ساده است و به جز سقف گنبد مجاور محراب، تزئینات خاصی ندارد. در وسط ضلع جنوبی نمازخانه محرابی با تزئینات کاشی کاری قرار دارد. پایه های ستون های نمازخانه مربع شکل است که با رسیدن به تنه به شکل هشت ضلعی در می آید. نور از سوراخ های سقف وارد نمازخانه می شود. نمای حیاط حجره ها و ایوان ها با کاشی کاری تزئین شده است. در مرکز حیاط یک استخر نوساز با زیرزمین وجود دارد که امروزه نگینی برای دانشجویان است. یک اتاق چوبی کوچک بر فراز ایوان شرقی حیاط ساخته شد. ورودی اصلی مسجد از طریق ایوان شرقی است که از طریق یک در چوبی بزرگ به بازار جواهر فروشان متصل می شود.

یکی دیگر از نمونه های تبادل فرهنگی و هنری، ساعت بزرگی است که به گفته متولیان مسجد از کشور سوئیس آورده شده و در قسمت غربی صحن، بر روی تنها مناره مسجد، بالای برج مراقبت نصب شده است. این ساعت عظیم اولین چیزی است که بلافاصله پس از بازدید از مسجد نظر شما را جلب می کند. کاشی کاری زیبا و کاملا منحصر به فرد این مسجد از نظر کیفیت کاربرد و نوآوری، طرح و رنگ و درهای چوبی مرغوب از بهترین الحاقات به این بنا است. دو منبر آجری نیز از نکات برجسته این مسجد است که یکی در قسمت زنانه و دیگری در قسمت مردانه نصب شده است که هر دو به صورت متقارن در دو طرف محراب مطابق با آجرهای نمازخانه نصب شده اند. .