فهرست مطالب:

ریشه کلمه همام بر اساس کلمات عربی «حمام» به معنای حمام و کلمه عبری «حمام» به معنای گرم است. حمام در کلی‌ترین تعریف خود مکانی برای «شستشو، شفا و تطهیر» است.

در طول تاریخ، حمام کردن توسط مردم برای پاکسازی روحی و جسمی و همچنین پاکسازی مورد استفاده قرار گرفته است. در کنار تمدن ها، آب داستان متفاوتی را برای هر فرهنگی به ارمغان آورده است. به عنوان مثال، طبق افسانه ها، گیلگمش، پادشاه سومری، گیاه جاودانگی را پیدا کرد، اما در حالی که در چشمه آب تنی می کرد، این گیاه توسط خدایان به سرقت رفت. در حالی که سرخپوستان معابد خود را در نزدیکی آب می ساختند زیرا به خواص محافظتی آب اعتقاد داشتند، مسیحیان معتقد بودند که با غسل در آب مقدس از تمام گناهان خود پاک می شوند.

اولین حمام در تاریخ به قبل از میلاد برمی گردد. مشخص است که توسط ایرانی ها در سال 2500 ساخته شده است. معماری سنتی حمام در تمدن یونان نیز دیده می شود. در حالی که حمام ها در دوره رومی-بیزانسی نام هایی مانند لاواترینا و بالنیا داشتند، این فرهنگ در طول زمان تکامل یافت و با معماری عثمانی توسعه یافت و به سبک حمام ترکی رسید.
حمام همیشه در فرهنگ ما معنای خاصی داشته است. جدا از شستشو و نظافت، در واقع یکی از مهم ترین مکان های جشن آداب و رسوم و سنت های ماست. علاوه بر این که در گذشته محل اجتماع زنان بود، میزبان مناسبت‌های ویژه مانند غسل عروس، غسل زایمان، غسل چهل و هشت نوزاد، نذری و غسل عزا نیز بود. در روایات ما، غسل برای مردان آداب و رسومی مانند غسل داماد، غسل ختنه، غسل سربازی و غسل عید دارد.


تاریخچه حمام در ایران
خصوصیات عملکردی حمام ها
آداب و سنن در حمام های قدیم
جایگاه اجتماعی حمام ها در ایران
کلیات حمام
ترتیب سلسله مراتب فضاهای مختلف حمام های سنتی
معماری حمام
چگونگی تامین گرمای حمام
خزينه
روابط عملکردی فضاهای حمام
اقلیم
عوامل اقلیمی درساخت حمام
حرارت
آب و رطوبت
تامین آب و چگونگی انتقال آن
روشنایی
تهویه
مصالح
حمام بزرگ دوره صفویه و حمام کوچک دوره قاجار(باغ فین)
حمام گنجعلیخان
حمام خصوصی در خانه ای در یزد
سربینه حمام سنندج
حمام قزوین
سربینه حمام سلطان ميراحمد كاشان
صحن حمام گنجعلیخان
منابع