شیت کامل معرفی سبکها و بناهای معماری قاجار و پهلوی
🏛️ معماری دوران قاجار (1193–1344 هجری قمری / 1789–1925 میلادی)
✅ ویژگیهای کلی سبک قاجاری
-
ترکیبی از معماری سنتی ایرانی با عناصر تزئینی اروپایی
-
استفاده گسترده از آینهکاری، کاشیهای هفترنگ و مقرنسکاری
-
بهکارگیری طرحهای نقاشی اروپایی بر دیوارها (مانند پرتره، منظره)
-
معماری بناهای شهری با حیاط مرکزی، ایوان و بادگیر
-
نفوذ فناوریهای نو مانند شیشههای رنگی، سقفهای چوبی مشبک و ستونهای گچی
🏯 بناهای شاخص دوران قاجار
-
کاخ گلستان (تهران) – مجموعهای از تالارهای آیینه، عمارت بادگیر، تالار سلام
-
خانه طباطباییها (کاشان) – دارای اتاقهای متعدد با تزئینات گچبری و آینهکاری
-
مدرسه سپهسالار (تهران) – نمونهای از ترکیب معماری سنتی و تزئینات اروپایی
-
کاخ صاحبقرانیه – اقامتگاه تابستانی ناصرالدین شاه با تزئینات مجلل
-
خانه بروجردیها (کاشان) – با بادگیرهای بلند و فضاسازی سنتی-قجری
🏗️ معماری دوران پهلوی (1925–1979 میلادی)
✅ ویژگیهای کلی معماری پهلوی
دوره پهلوی اول (رضاشاه):
-
تأکید بر احیای هویت ملی ایران با الهام از معماری هخامنشی و ساسانی
-
استفاده از سنگهای حجاریشده، سرستونها و نماهای بلند
-
معرفی مصالح نوین مانند بتن، فولاد و کاشی لعابدار صنعتی
-
ورود مهندسان و معماران خارجی برای طراحی پروژهها
دوره پهلوی دوم (محمدرضاشاه):
-
نفوذ کامل معماری مدرن غربی (مدرن، بروتالیسم، بینالمللی)
-
ایجاد ساختمانهای اداری و آموزشی مدرن، فرودگاهها، شهرکسازیها
-
مشارکت معماران ایرانی تحصیلکرده در اروپا و آمریکا
🏛️ بناهای شاخص دوران پهلوی
-
موزه ایران باستان (تهران) – الهامگرفته از طاق کسری، معمار: آندره گُدار
-
ساختمان راهآهن تهران – نمونهای از معماری ملیگرای نوگرا
-
برج آزادی (برج شهیاد سابق) – نماد معماری تلفیقی ایران باستان و مدرن، معمار: حسین امانت
-
دانشگاه تهران (ساختمانهای اولیه) – طراحی مدرن با تأکید بر کارایی
-
فرودگاه مهرآباد و ساختمانهای وزارتخانهای – نمونههای مدرن در معماری شهری
🧩 مقایسه معماری قاجار و پهلوی
ویژگی |
معماری قاجار |
معماری پهلوی |
سبک غالب |
سنتی-تزئینی با نفوذ غرب |
ملیگرایانه → مدرن |
تزئینات |
آینهکاری، گچبری، کاشی |
سادهسازی، حجاری، خطوط صاف |
مصالح |
گل، آجر، چوب |
بتن، سنگ، فولاد |
نمونه بناها |
کاخ گلستان، خانه بروجردیها |
برج آزادی، موزه ایران باستان |