پستمدرنیسم در معماری واکنشی آگاهانه به قواعد سختگیرانهٔ مدرنیسم بود که از دههٔ ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ پدیدار شد.
این مکتب تلاش کرد تا به جای اِعمال یک سبک واحد، تنوع، ارجاع به تاریخ، طنز و بازی با نشانهها را وارد زبان معماری کند.
مهمترین بحث پستمدرنها، نقدِ «سادهسازیِ فرم» و دعوت به پیچیدگی، تضاد و اقتباس از سبکهای تاریخی بود.
روبرت ونتوری و دنیس اسکات براون با آثار و نوشتههایشان پایههای نظری این گرایش را تقویت کردند و چارلز جنکس مفاهیم کلیدی چون «نشانه» و «پلاورالیسم» را ترویج داد.
شاخصههای بارز پستمدرن شامل «نقلقول»، «نمادگرایی»، «پارودی»، و ترکیبِ مصالح و رنگهای متنوع است که گاه با شوخی و اغراق همراه میشود.
آثار برجستهای مثل AT&T (550 Madison)، Portland Building و Piazza d’Italia مثالهای بصری و نقشهایِ این رویکردند که تصاویر و دیتیلهای اجراییشان در منابع بینالمللی موجود است.
پستمدرنيسم هم از سوی منتقدان به «سطحیسازی» یا «تجاریشدن» متهم شد و هم بهعنوان راهی برای بازخوانی هویت محلی و فرهنگی مدنظر قرار گرفت.
در عمل، این مکتب تأکید کرد که معماری باید همزمان با تاریخِ بصری و فرهنگِ مخاطب حرف بزند، نه صرفاً تابعِ اصول انتزاعیِ بینالمللی.
از منظر آموزشی و پژوهشی، پستمدرنیسم بهمعنای باز کردن پنجرهای نو به سوی پلاورالیسمِ بصری و مطالبهٔ معنا در فرمهای بیانی بود.
بنابراین بررسی دقیقِ نظریهها، نمونهها، و پیامدهای شهریِ پستمدرنیسم، برای طراحی معاصر و ارائههای دانشگاهی بسیار ثمربخش است.
فهرست مطالب
بخش ۱ — معرفی و تاریخچهٔ پستمدرنیسم در هنر و معماری ✅
بخش ۲ — مبانی نظری: ونتوری، جنکس، و نقدِ مدرنیسم ✅
بخش ۳ — ویژگیها و مؤلفههای بصری پستمدرن (نقلقول، پارودی، پلاورالیسم) ✅
بخش ۴ — مواد، رنگ و عناصر تزئینی در معماری پستمدرن ✅
بخش ۵ — مطالعهٔ موردی: AT&T Building (550 Madison) — نقشهها و تحلیل فرم ✅
بخش ۶ — مطالعهٔ موردی: Portland Building و Piazza d’Italia — نما، پلان و عناصر شهری ✅
بخش ۷ — پستمدرنیسم و شهر: تأثیر بر بافتِ شهری، هویت و بازآفرینی ✅
بخش ۸ — نقدها و واکنشها: سطحیسازی، تجاریسازی و پاسخهای نظریهپردازان ✅
بخش ۹ — پستمدرنیسم معاصر: میراث، بازخوانیها و پیوند با معماری سَبز/نمادین ✅
بخش ۱۰ — راهکارهای طراحی: چگونه از آموزههای پستمدرن در پروژههای امروزی بهره ببریم ✅
منابع و ماخذ