پاورپوینت بررسی پنجرة اُرُسي در معماری سنتی ایران

پنجرة ارسي نوعي پنجره چوبي مشبك است كه لنگه‌هاي آن به جاي اين كه بر روي «پاشنه‌گرد» حركت كند، در داخل يك چارچوب به سمت بالا حركت مي‌كند. پنجره‌هاي ارسي عموماً به گونه‌اي ساخته مي‌شد كه تمام سطح بيروني يك اتاق را در بر مي‌گرفت. هر پنجرة ارسي علاوه بر شبكة تشكيل‌دهندة چارچوب، از دو سطح ثابت و متحرك تشكيل مي‌شد كه سطح ثابت كاركرد يك عنصر جداكننده مانند ديوار را نيز ايفا مي‌كرد و از سطح متحرك براي مشاهدة بهتر منظر فضاي باز و تهوية هوا استفاده مي‌شد.
سطح مشبك پنجره‌هاي ارسي چندين كاركرد داشت: نخست نور فضاي درون را تأمين مي‌كرد و سپس ديد و منظر بيرون را در معرض تماشاي افراد درون فضا قرار مي‌داد و هم‌چنين از شدت تابش نور آفتاب و گرماي حاصل از آن براي فضاهاي دروني در فصل تابستان مي‌كاست. يكي ديگر از كاركردهاي مهم اين نوع پنجره‌ها، حفظ حريم و محرميت فضاي درون اتاق‌ها و تالارها نسبت به فضاهاي بيروني بود، زيرا شبكة ريز اين پنجره‌ها غالباً موجب مي‌شد كه كسي به سادگي نتواند از بيرون، فضاي دروني را ببيند. همين ويژگي سبب شد كه در شماري از خانه‌هاي واقع در بعضي از شهرها- از جمله برخي از شهرهاي شمالي كشور- از پنجره‌هاي ارسي در جبهه‌اي از خانه كه به سمت گذرگاه عمومي بود، استفاده شود، زيرا در اين حالت ضمن برخورداري از نور و منظر فضاي عمومي، محرميت فضاي اتاق نيز مخدوش نمي‌شد. همين ويژگي پنجره‌هاي ارسي موجب شد كه از آن‌ها در فضاهاي دروني نيز استفاده شود. محل استفاده از اين پنجره در فضاهاي دروني، در بالاخانه‌ها و اتاق‌هاي گوشوارِ واقع در يك يا دو سوي تالارهاي بزرگ ومرتفع بود، زيرا بسياري از اوقات كه مجالس خاص يا پذيرايي مردانه در تالارها يا اتاق‌هاي بزرگ پنج دري يا هفت دري برگزار مي‌شد، زنان در اتاق‌هاي بالاخانه يا گوشوار كه در بالا و دو سوي تالار واقع شده و از يك سمت به آن ديد داشتند، مي‌نشستند و از پشت پنجره‌هاي ارسي بدون آن كه ديده شوند، بر فضاي تالار اشراف مي‌يافتند.
سطح پنجره‌هاي ارسي را نيز، گاه با استفاده از انواع نقش‌هاي گوناگون گره‌سازي و شيشه‌هاي رنگين و ساده مي‌آراستند و تركيب‌هايي بديع پديد مي‌آوردند و....