پاورپوینت تحلیل بررسی نقوش نمادین در معماری هخامنشی
شايد بتوان گفت ملايمت و رفتار توأم با دورانديشي و زيركي كورش در باب عقايد مردمان تحت فرمانروايش اسباب شهرت او را در تاريخ دنياي باستان فراهم آورده است. و اين سياست هم خردمندانه بود و هم گريزناپذير. تصور «يك جهان» با آميزش مردم گوناگون و فرهنگهاي متنوع در يك جامعه بزرگ يكي از مهمترين دستآوردهاي تمدن هخامنشيان است. اين تدبير به تندي و يا به آساني عملي نشد، بلكه با شكيبايي توأم گشت. پادشاهاني چون كورش و داريوش با در نظر گرفتن سطح فرهنگهاي مختلف تركيبي از تمدنهاي كهن پديد آوردند. گسترهاي كه شامل تمدنهاي بينالنهرين، سوريه، مصر، آسياي كوچك و شهرهاي جزاير يوناني و بخشي از هند ميشد. اين تركيب جديد را شكل ميدادند. اگر هخامنشيان سطح فرهنگ مردم اين سرزمينها را با سطح فرهنگ و تمدن ويژه خويش تطبيق ميدادند، سير نزولي و سقوط ميپيمايدند.
كورش به منظور پيشبرد كار دو سياست را در سرلوحهي زمامداري خويش قرار داد. از يك سو سنتها و آيينهاي ملل مغلوب را به رسميت شناخت. زيرا به دنبال آفريدن حكومتي فراگير و عاري از جانبداري ديني و نژادي بود و از سوي ديگر او وارث سنت پادشاهان مادي در سياست آشتيخواهانه و «امنيت سراسري» به جاي خشونت و قهر و غلبه بود. براي نيل به اين هدف «مردم فرودست ميبايد با شاهنشاهي همكاري كنند. » تا تفاهم و تضمين امنيت به وجود آيد.
كورش تفاهم را در پرتو «تسامح» ميديد. بنابراين سياست تسامح ديني را دنبال كرد و آن را لازمهي استقرار امنيت ميدانست. پيش از اينكه موضوع تسامح در عقايد(9) عصر هخامنشي را بررسي كنيم نگاهي اجمالي به مذهب پارسها ميافكنيم.
عقايد مذهبي پارسها تداوم آيين آرياييها است. آرياييان مظاهر طبيعت (آسمان، آتش، باد، خورشيد و ماه) را پرستش ميكردند و محل سكونت خود را آكنده از ارواح خوب و بد ميپنداشتند و براي جذب و دفع آنها تلاش و قرباني ميكردند. تصور بر اين است ايرانيان آغازين مذهب به نسبت «فرهيخته»(10)اي داشتند كه بيشتر علاقهمند بود مسائل اجتماعي و رابطهي انسان با انسان را در پيوند با طبيعت ايزدان تفسير كند. ايزداني مانند ميترا خداي پيمان بودند و ويژگيها و كاركردهاي اجتماعي داشتند.
دربارهي دين و نقش آن در عصر هخامنشي ديدگاههاي متفاوت و گاه متناقضي وجود دارد و شايد بتوان ادعا كرد كه اين موضوع يكي از پيچيدهترين مسائل تاريخ عصر هخامنشي است و پرداختن به آن شجاعت بسيار ميخواهد. نگارنده هم تنها گهگاهي به مناسبت و بطور پراكنده به مذهب پارسيان فقط اشاره ميكند و ميگذرد.
فهرست مطالب
چکیده
پیشگفتار
دیباچه
سخنی دربارهی منابع
بخش یکم پیشینهی هخامنشیها
هند و اروپاییان
علل و انگیزه مهاجرت آریاییها
آریاییها در ایران
بخش دوم پادشاهی هخامنشیان
کورش
خط مشی دینی کورش
داریوش
خشایارشاه
فرجام هخامنشیان
بخش سوم شکلگیری معماری هخامنشی
پاسارگاد
آرامگاه کورش
شوش
تخت جمشید
بخش چهارم نقش برجستههای تخت جمشید
بخشهای برجستهی تخت جمشید
نقوش پلکان آپادانا
نقوش سایر کاخها
نقوش آپادانا و جشن آغاز سال نو
بخش پنجم نقشهای نمادین در آثار و اشیاء ایران پیش از هخامنشیان
نماد و نمادگرایی
سفالینههای شوش و سیلک
گنجینهی زیویه و جام زرین حسنلو
مفرغهای لرستان
نقش و نگارهها در آثار منسوب به مادها
بخش ششم نقش برجستههای نمادین در پاسارگاد و شوش
انسان بالدار پاسارگاد
هویت نگاره پاسارگاد
نگارههای نمادین شوش
بخش هفتم نقشهای نمادین تخت جمشید
پیکار شیر و گاو
پیکار شاه و شیر
گاوان بالدار انسان سر
باغ پر درخت نمادین
بخش هشتم اهورامزدا، فروهر و فرّ در کیش زردشتی و آیین پارسی
اهورامزدا
فروهر
فرّ
فرّ در تاریخ اساطیری ایران
بخش نهم نماد بالدار درباور و هنر هخامنشیان
نماد بالدار در خاور نزدیک باستان
اشکال و اجزاء نماد بالدار هخامنشی
نیم تنهی بالدار بیستون
نقش رستم
نماد بالدار در تخت جمشید
دایرهی بالدار و شیرمردان تاجدار
پرنده بالدار در باور پارسی
نماد بالدار یا فرّ ایرانی
نماد انسان بالدار یا فرّ کیانی
فرّ و آتش شخصی پادشاه
فرّ شاهی و تیکیهلنی
نسبت نماد فرمانروایی و فرّ کیانی
نسبت «شاه عقاب» با وارغنه پرندهی فرّ
قوچ بالدار جایگزین انسان بالدار
سخن پایانی
فهرست منابع و مآخذ
پیوست شکلها و تصویرها
چکیدهی انگلیسی
منابع