بررسي معماري طاق کسری ،پاورپوینت
 
بخشی از مطلب
طاق کسری بقایای تالار بزرگ عهد ساسانی در محل تیسفون، عراق حالیه، که جزء کاخ سلطنتی بزرگ معروف به ایوان کسری بوده‌است، طول و عرضش به ترتیب حدوداً ۳۶۵ و ۲۷۵ متر تخمین زده‌اند. این ایوان در محلهٔ جنوبی تیسفون موسوم به اسفانبر یا اسانبر واقع بود، و بانی آن را شاپور اول ساسانی شمرده‌اند، و پس از وی ظاهراً خسرو انوشروان به ترمیم و تجدید بنای آن اقدام کرد.
در مجاورت طاق چهار دسته ویرانه مشاهده می‌شود که جالب‌ترین آن‌ها تلّی است معروف به حرم کسری؛ این ویرانه‌ها جزء ایوان کسری بوده‌است. به فاصلهٔ حدود ۴۶۰ متری جنوب شرقی طاق بقایای ساختمان‌هایی مشاهده می‌شود، که تا گوشهٔ دیوار معروف به بستان کسری، که شاید حصار باغ وحش بوده‌است، امتداد دارد. در فاصلهٔ حدود ۹۱۰ متری جنوب غربی بستان تلی به ارتفاع ۶ الی ۵/۷ متر واقع است، که قاعده‌اش چهار گوش است، . معروف به تل‌الذهب (تل طلا) یا خزانهٔ کسری است، و آن ظاهراً در اصل بنای واحدی بوده که خسرو پرویز برای خزاین خود ساخته بوده‌است. طاق کسری که عظیم‌ترین و نظرگیرترین یادبود عظمت گذشتهٔ تیسفون است، در وسط ویرانه‌های مداین قرار دارد. آن‌چه که از آن باقیست نمایی است عظیم، به طول حدود ۹۳ متر، که اصلاً بیش از ۳۰ متر ارتفاع داشته و طاق‌نمایی به عرض حدود ۲۴ متر آن را به دو قسمت نامساوی تقسیم می‌کند. تالاری به طول بیش از ۴۵ متر و دارای ۱۰ ردیف اطاق‌های جانبی دارد. در عقب تالار دری پهناور است، که به حیاطی وسیع باز می‌شود. 
در محلی نه چندان دور از این کاخ، در سروستان، ویران بنایی وجود دارد که تاریخ آن معلوم نیست، نمایی با سه قوس، یک تالار بزرگ مرکزی با دو اطاق جانبی، که پوشش آن‌ها از گنبدهای شلجمی، طاق‌های دبه‌ای، و نیم‌گنبدهایی تشکیل می‌شود که حکم پشت‌بند را دارند، پشت‌بند اسکلتی معماری گوتیک ممکن است از این نیم‌گنبدها، با برداشتن تمام قسمت‌های آن جز قالب نگاهدارنده‌اش، اقتباس شده باشد. در شمال باختری شوش خراب یک کاخ دیگر وجود دارد، ایوان کرخه. این کاخ کهن‌ترین نمون طارم عرضی است که با تیرک‌های قطری ساخته شده‌است. اما جالب‌ترین آثار زمان ساسانیان - که اعراب فاتح را با عظمت خود به وحشت انداخت - کاخ سلطنتی تیسفون بود که اعراب به آن طاق کسری لقب دادند. این احتمالاً همان بنایی است که یک مورخ یونانی سال ۶۳۸ وصف می‌کند و می‌گوید: الگو:گفتاوردیوستینیانوس سنگ مرمر یونانی برای خسرو تهیه کرد و صنعت‌گران ماهری فرستاد که کاخی به سبک رومی در نزدیکی تیسفون برایش ساختند. جناح شمالی این بنا در سال ۱۸۸۸ فرو ریخت؛ گنبد آن از میان رفته است؛ سه دیوار بزرگ به ارتفاع ۳۵ متر بالا رفته‌اند و نمایی در جهت افقی دارند که به پنج ردیف از قوس‌های کور تقسیم شده‌است. یک قوس بزرگ مرکزی، که بیست و شش متر ارتفاع و بیست و دو متر عرض دارد و بلندترین و پهن‌ترین قوس بیضی شکل است که تاکنون شناخته شده، به سقف تالاری منتهی می‌شد که طولش ۳۵ و عرضش ۲۳ متر بود؛ شاهان ساسانی فضای وسیع را دوست داشتند. این نماهای خراب شده تقلیدی از نماهای غیر ظریف رومی، مانند تماشاخان مارکلوس، هستند. این نماها بیش از آنکه زیبا باشند، پرابهتند؛ اما نمی‌توان درباره زیبایی‌های گذشته از روی ویرانه‌های فعلی قضاوت کرد[۳].تيسپون بود رسيد و دهها سال حکمران آن شهر بزرگ گشته آرامگاه نوشيروان دادگر آنجا واقع شده است . 
نظر فردوسی در مورد ساختمان طاق کسری 
فردوسی در مورد ساختمان طاق کسری داستان مفصلی در فصل مربوط به انوشیروان ذکر می‌کند. فردوسی می‌گوید انوشیروان به تمام نقاط جهان جارچی‌هایی فرستاد که بهترین معماران را برای ساختن کاخ بزرگی در تیسفون دعوت کنند. تعداد زیادی معمار از همه جا به دربار پادشاه روی آوردند و پس از انتخاب دقیقی سیصد نفر از میان آنان جدا شد و از بین آن سیصد نفر نیز سه نفر که از همه آن‌ها مهارت بیش‌تری در امر ساختمانی داشتند انتخاب شدند و از آن‌ها یکی رومی بود. معلوم نیست گفته فردوسی از رومی بودن این معمار چیست. آیا می‌خواهد بگوید واقعاً اهل روم بود یا این که قصدش این است که از مغرب ایران، مثلاً از شام یا آسیای صغیر بود. به هرحال آن معمار رومی مشغول کار ساختمان پی‌ها و دیوار این طاق یا ایوان بزرگ می‌شود.
فردوسی می‌گوید در برابر ایوان تیسفون پرده بسیار مجللی آویزان کرده بودند که جواهرنشان بود و عسکریان عرب آن را قطعه قطعه کرده میان خود قسمت کردند. باز همان فردوسی چنین نقل می‌کند که در روز بارعام قبلاً شاهنشاه روی تخت طلای خود جلوس می‌کرد و چون تاجی که باید برسر بگذارد بسیار سنگین بود آن را به زنجیری از طلا در بالای سر شاهنشاه از بالای طاق طوری آویزان می‌کردند که در بالای سر وی قرار گیرد. همین کارها را در همین اواخر برای پادشاهان قاجاریه انجام می‌دادند و این نشانه این است که این عادات و رسوم از دهان به دهان تا دوره‌های جدید ادامه یافته‌است.
سپس اعیان و طبقات مختلف مملکت در بیرون پرده صف می‌کشیدند و (بنابر گفته جاحظ) با انجام مراسمی پرده را کنار می‌زدند و شاهنشاه ایران با شکوه و جلال مخصوصی روی تخت خود پدیدار می‌گشت و به طبقات مختلف بار می‌داد.
به هرحال بنابر نظر فردوسی، آن معمار رومی دیوارهای کاخ را تا پایه طاق بالا برد و از پادشاه خواهش کرد زنجیری از طلا آوردند و دیوار را در حضور جمع اندازه گرفتند، سپس آن را در جعبه‌ای قرار دادند و آن جعبه را با مهروموم بستند و در خزانه شاه قرار دادند. فردای آن روز معمار رومی ناپدید گشت و سه سال غیبت او طول کشید و تمام جست‌وجوها و تهدیدها یا وعده‌های پادشاه نتیجه‌ای نبخشید. بعد از سه سال معمار رومی پدیدار شد و از شاه خواست زنجیر طلا را بیاورند، و دیوار را اندازه گرفت و معلوم شد که دیوار مقداری نشست کرده. این امر طبیعی بود، چون اکنون ما در عکس فوق می‌بینیم که پایه‌های دیوار بسیار قطوراند و طبعاً معمار نمی‌توانست با عجله روی آن طاق به آن بزرگی را قرار دهد.[۴] روزانه ایرانیان بسیاری کشور عراق سفر می کنند ، با وجود این ، درصد اندكی از آنان حتی می دانند یکی از با شکوه ترین آثار معماری ساخته دست پدرانشان ، در این کشور واقع است .طاق كسری یا تاق خسرو ( ایوان مدائن ) ، در شهر مدائن و در 35 كیلومتری جنوب بغداد در استان دیاله قرار گرفته است و به نظر می رسد اتفاق بدی نمی افتد اگر تورهای زیارتی و سیاحتی که وظیفه گرداندن ایرانیان را بر عهده دارند ، تدابیری بیندیشند که ایرانیان بتوانند از تاق خسروانی نیز دیدن کنند .این کار دو مزیت دارد : نخست اینکه ایرانیان با تاریخ کشورشان نیز بیشتر آشنا می شوند و دوم اینکه عراق در صورت افزایش شمار بازدیدکنندگان از این اثر تاریخی مجبور می شود حفظ و مرمت و رسیدگی به زیرساخت های گردشگری این اثر تاریخی ایرانی را جدی تر بگیرد .تا هنگامی که خودمان جهت حفظ و نگهداری از میراث فرهنگی سرزمینمان کوشا نباشیم ، نه فقط دیگران برای حفظ و نگاه بانی از داشته های فرهنگیمان دل نمی سوزانند ، چه بسا ( با تجربه ای که در این زمینه وجود دارد) ، در جهت نابودی هر آنچه در منطقه به نام آثار ایرانی وجود دارد ، همه ابزارهای خود را به کار گیرند    
. نجات طاق کسری بوسیله ایران با کمک یونسکو 
ایران در اجلاس آینده کمیته بین‌المللی هماهنگی و نجات‌بخشی میراث فرهنگی عراق، آمادگی خود را برای انجام فعالیت‌های کارشناسی، مرمت و نجات‌بخشی طاق کسری اعلام می‌کند.
به گزارش میراث خبر، اجلاس آینده کمیته بین‌المللی هماهنگی و نجات‌بخشی میراث فرهنگی عراق روزهای چهارم و پنجم خرداد ماه در پاریس به منظور نجات‌بخشی طاق کسری، بلندترین طاق خشتی جهان، برگزارمی شود. طاق کسری بزرگ‌ترین طاق خشتی جهان است که در دوران ساسانی و در تیسفون پایتخت ایران ساخته شده و یک اثر ایرانی محسوب می‌شود که در جهان از شهرت بسیار زیادی برخوردار است.مسول امور بین‌الملل سازمان میراث فرهنگی کشور در مورد اعلام آمادگی ایران در انجام فعالیت‌های کارشناسی و نجات‌بخشی در طاق کسری گفت: طاق کسرا یکی از منحصر به فردترین شاهکاارهای جهانی محسوب می‌شود که باقی مانده‌ای از میراث جاودانه کشور ایران است و به همین دلیل مقامات و کارشناسان سازمان میراث فرهنگی این آمادگی را دارند که در نجات‌بخشی این اثر جهانی زیر نظر یونسکو و با همکاری جهانی اقداماتی را انجام دهند.
وطن دوست که خود عضو کمیته بین‌المللی هماهنگی میراث فرهنگی عراق است، گفت:
کشور عراق جزو غنی‌ترین کشورهای جهان از لحاظ دارا بودن آثار تاریخی است. بسیاری از این آثار در جریان جنگ یک ساله گذشته آسیب دیده‌اند که از آن جمله می‌توان به موزه بغداد طاق کسری و آثار شاخص دیگر اشاره کرد. اما ایران به دلیل مشترکات
 
 
 بسیار زیاد فرهنگی که با عراق دارد، حاضر است در نجات‌بخشی این آثار جهانی تحت نظر یونسکو به این کشور کمک کند.پیش از این محمد حسن محبعلی معاون حفظ و احیا سازمان میراث فرهنگی کشور اعلام کرده بود: در صورت مهیا شدن شرایط سیاسی، امنیتی و دیپلماتیک، کارشناسان سازمان میراث فرهنگی ایران حاضر هستند برای مشخص شدن وضعیت طاق کسری و مرمت‌های احتمالی و ضروری این اثر جهانی و ایرانی به عراق سفر کنند. خبرگزاری فرانسه روز یکشنبه ۱۷ فروردین طی خبری اعلام کرد که بنای طاق کسری بلندترین طاق خشتی جهان در تیسفون عراق در معرض تخریب قرار دارد و شکاف‌های نگران کننده‌ای در آن ایجاد شده‌است وادی خردب متولی طاق کسری در مورد وضعیت فعلی این طاق گفته‌است: طاق کسری در گذشته بازدید کنندگان زیادی داشته‌است اما اکنون در هفته تنها حدود ۱۰۰ نفر از آن دیدار می‌کنند. بازدید کنندگان امروزی طاق اغلب سربازان، زایران ایرانی و مسافران هندی هستند. به اعتقاد خردب ترک‌های طاق نسبت به گذشته افزایش یافته و هم اکنون خطر فروپاشی طاق را تهدید می‌کند. هم اکنون باستان شناسان توصیه کرده‌اند که بازدید کنندگان طاق در زیر آن نایستند. طاق کسری در قرن دوم پیش از میلاد در زمان ساسانیان به دستور مهرداد شاه در تیسفون و در منطقه ساحلی شرق رودخانه دجله ساخته شد و زمانی از معروف‌ترین مراکز گردشگری جهان محسوب می‌شد
و.....