بررسی تاریخچه، معماری و شهرسازی شهر باستانی بیشاپور در زمان ساسانیان
 
این پاورپوینت دارای ۱۵۲ اسلاید به همراه تصاویر کمیاب از شهر باستانی بیشاپور می باشد. مطالب ارائه شده در این پاورپوینت، از مقالات، کتب و و ب سایت های معتبر بر گرقته شده است که در پایان به آن ها ارجاع داده شده است.
مقدمه:
 
تاریخِ زیر خاک! این شاید بهترین تعبیری باشد که بتوان برای شهر باستانی بیشاپور به کار برد. شهر شگفت انگیزی که روزگاری متمدن ترین پایتخت ساسانی به شمار می رفت و با سبک معماری خیره کننده اش، کم نظیرترین آثار باستانی را در خود جا داده بود. شهر انگور و ابریشم و عسل و گل های شب بو که به یاد حکم دوران، بیشاپور نام گرفته بود.
 
کتاب های تاریخی را که بگردید، ردپای این شهر را با عنوان های به شاپور،بیشاپور، بیشابور، بیشاور و «به اندیوشاپور» پیدا خواهید کرد. شهر حیرت آوری که ارزشمندترین آثار دوران ساسانیان را در خود جای داده و اگر گذارتان به آنجا بیفتد، می توانید معبد آناهیتا، تالار شاپور، ایوان موزائیک، قلعه (دختر) با نقش برجسته‌های ساسانی، قلعه پسر، نقش‌های تنگ چوگان و کاخ والرین را در آن ببینید.
 
در بین سالهای ۱۳۱۹ – ۱۳۱۴ هجری شمسی برای اولین بار ژرژ سال و دکتر گیرشمن نمایندگان اعزامی از موزه لوور پاریس ، اقدام به عملیات کاوش باستان شناسی در این شهر تاریخی نمودند و بنای رفیع و چهار گوشی را که با سنگهای « دوجداره » ساخته شده بود ، آتشگاه نامیدند و تالار عظیم و سر پوشیده وسیعی را به نام کاخ اختصاصی و مکان دیگری را به نام جایگاه نذورات و یک ایوان مزین به موزاییک را به دنیای باستان شناسی و تاریخ معرفی کردند . این حفاری ها ادامه نیافت و برای مدت ۳۰ سال متوقف گردید .
 
سرانجام اداره کل باستان شناسی و فرهنگ عامه تصمیم گرفت با اعزام یک گروه باستان شناسی ایرانی به سر پرستی دکتر سرفراز عملیات کاوش در بیشاپور را به منظور روشن ساختن چگونگی حفاری های گذشته و ظاهر ساختن اسکلت این شهر آغاز نماید . در بهمن ماه ۱۳۴۷ هیات باستان شناسی در شهر شاپور مستقر گردید و شروع به کار کرد . این عملیات حدود ۱۰ سال به طول انجامید که با همت و تلاش شبانه روزی هیات باستان شناسی به ویژه استاد گرانقدر آقای دکتر سرفراز ، برج و باروی شهر ، معبد آناهیتا ، کاخ شاپور ، مسجد دوره اسلامی ، ستونهای یادبود و برخی آثار ارزشمند دیگر سر از خاک بیرون آورد. عملیات این گروه نیز در سال ۱۳۵۷ متوقف گردید .
 
مجددا در بهمن سال ۱۳۷۵ عملیات حفاری این شهر به سر پرستی  دکتر سرفراز آغاز گردید اما در اردیبهشت ۱۳۷۶ متوقف ماند. پس از آن چند فصل حفاری توسط آقایان مهندس مهریار و نوروزی صورت گرفت و از سال ۱۳۸۲  مهندس امیری بعنوان مسئول پروژه بیشاپور تعیین شده است .
 
شاپور اول، پادشاه ساسانی دستور بنای شهری را داد که قرار بود مرکز ایالت باشد.
 
او که به تاسیس شهرهای تازه در مسیر راه های مهم و یا مناطق مستعد صنعت و کشاورزی علاقه داشت، بعد از پیروزی بر والرین امپراتور روم، تصمیم گرفت که در ناحیه‌ای خوش آب و هوا بر سر راه تخت جمشید به تیسفون شهری بنا کند و نام خود را بر آن بگذارد.
 
این جاده در زمان هخامنشیان، شهرهای تخت جمشید و استخر را به شوش وصل می‌کرد و ساخته شدن بیشاپور بر سر این راه به معنی چندبرابر شدن اهمیت این شهر بود.
 
فهرست زیر بخش کوچکی از مطالبی است که در این پاورپوینت قرار داده شده:
 
    شهر باستانی بیشاپور
    مقدمه
    تاریخچه حفاری در شهر بیشاپور 
    ساختن شهر بیشاپور به روش مهندسی یونانیان توسط هیپوداموس
    وسعت شهر تاریخی بیشاپور
    دسته بندی فضاهای کاربری شهر بیشاپور
    تصمیم شاپور به ساخت شهر بیشاپور
    چکیده ای از زندگینامه شاپور اول ساسانی
    موقعیت شهرهای باستانی ساسانی
    نقشه جغرافیایی مجموعه بیشاپور، تنگه چوگان و غار شاپور
    نقشه شهر ساسانی بیشاپور
    وجه تسمیه و تاریخ بنای شهر
     جایگاه نذورات ( ستونهای یادبود) بیشاپور
    آپاسای دبیر معمار شهر بیشاپور
    کتیبه آپاسای دبیر
    روایت پارتی و فارسی میانه کتیبه اپسای دبیر + ترجمه
    نحوه دیوارچینی در کاخهای باستانی بیشاپور
    معبد آناهیتا
    ایوان موزائیک در شهر بیشاپور
    کاخ معروف به والرین در شهر بیشاپور
    ساختمان های دوره اسلامی در شهر بیشاپور
    مدرسه دوره اسلامی در شهر بیشاپور
    ورودی مدرسه دوره اسلامی در شهر بیشاپور
    پل ساسانی بیشاپور
    حمام بیشاپور
    تالار تشریفات بیشاپور
    چهار تاقی (آتشکده) بیشاپور
    مسجد جامع بیشاپور
    موزه بیشاپور
    تنگ چوگان
    سنگ نگاره های ساسانی بیشاپور
    نقش برجسته پیروزی شاپور اول بر امپراتوران رومی
    افراددرباری در سنگ نگاره بیشاپور
    افراد درباری در سنگ نگاره بیشاپور
    نقش برجسته شاپور اول و دشمنان رومی
    صف اسبان ساسانی و اثر تخریب لوله آب
    نقش برجسته سه امپراتور رومی در چنگ شاپور اول ساسانی
    جسد گوردیان سوم امپراتور روم زیر سم اسب شاپور
    تاج ستانی بهرام اول پادشاه ساسانی
    پیروزی بهرام دوم پادشاه ساسانی بر اعراب
    پیروزی بهرام دوم پادشاه ساسانی بر یاغیان
    توصیف غار شاپور
    محل غار شاپور
    منابع
 
تصاویری از این پروژه: