فهرست مطالب
فصل اول : معماری بناهای قرن هفتم 4
مقدمه 5
نگاهی به بناهای قرن هفتم هجری: 5
فصل دوم : مقايسه عناصر كالبدي شهري دراروپا وايران 12
1.حصار: 13
2.شبكه دسترسي: 15
سبكهاي دسترسي در ايران به تبع بافت آشفتة شهري حالت منظم نداشت 17
3-ميدان ها : 18
4- عناصر نمادين 20
عناصرنمادين دوره رنسانس: 20
ب-صحن و رواق : 22
عمارت ها اعياني : 22
ج-بيمارستان : 23
عناصر نمادين دوره تيموري: 23
-مساجد : 23
2-آرامگاه : 28
آرامگه شيخ صفي: 29
3-مدارس : 30
ويژگيهاي معماري: 30
ويژگيهاي معماري دوره رنسانس: 30
ويژگيهاي معماري دوره تيموري: 32
مقايسه ساختارنمونه شهري دردوره هاي رنسانس وتيموري: 35
شهر پالمانوا : 35
هرات : 36
يزد: 38
پیوست : عکس های مربوطه 42
منابع 70
فصل اول : معماری بناهای قرن هفتم
مقدمه
نگاهی به بناهای قرن هفتم هجری:
حمله مغول در قرن هفتم هجـري بناهـاي سـازمـان شهـري كشور را ازهم مي گسـارد شـهر سـازي را نزديـك به يـك قرن بي معنـي مي سـازد .عامل دفاع نبود وغارت انجام يافته به ويراني كليه شهرهاي بزرگ مي انجامد.
نبود دولت مقتدر با مفهومي كه در دوران قبل از حملة مغول وجود داشت سبب گرديد تا حكومتهاي محلي بزرگ يا كوچكي شكل گيردكه از مفهوم دولت به معناي دقيق كلمه تهي بودند به همين علت به مدت طولا ني مفهوم شبكةشهري بي معنا گرديد.
حدود 400سال نهضت علمي وهنري ،فني وشهرسازي ايران دوره بسته مي گردد و اين در حاليست كه بالعكس در اروپا شهر گرايي وشهر نشيني مي رود كه پايان دوره قرون وسطي در اروپا را اعلام داشته وتجديد حياتي جديد را سبب شود و دوران با شكوه معماري وشهر سازي رنسانس آغاز مي گردد .
بنابراين مقايسه اروپا كه در گذر از قرون وسطي به رنسانس كه مي توان گفت از حضيض به شكوفايي است با ايران كه از دوره پرشكوه اسلامي به رويداد اسف بار و تاريخي حمله مغول و وقايع پيامد آن كه نابودي شهرها ، شهرسازي است. قابل مقايسه نمي باشد .
اما تلاش هاي پادشاهان ايراني بعد از حمله مغول بعد از حمله مغول مانند شاهرخ تيموري و جانشينانش براي عمران و آباداني شهرهايي چون مشهد؛هرات ؛بخارا ؛سمرقند و ديگر شهرها سبب گرديد تا شهر گرايي و شهرنشيني رشد آرام و مجدد خود را شروع كند.
و سبك آذري در هنر و ادبيات و معماري جاي خود را بازيابد اما اين تلاش ها موفق نگرديد تا سازمان شهري ايران را به دوره قبل از اين حمله تاريخي بازگرداند.
مورخين و سياحان در قبل از حمله مغول به وصف شكوه اقتصادي ـاجتماعي و سيماي شهرهاي ايراني مي پردازند.بعد از حمله مغول به بيشتر رسوم وعادات و يا ساختمان هاي بزرگي كه به دستور حكام بنا گشته اند اشاره دارند.
سازمان شهري بر جدايي محلات شهري قرار دارند و مردم از طايفه هاي مختلف در شهر ساكنندو هر طايفه محله جداگانه اي دارد كه در محله مخصوص خود كه بارويي گرد آن كشيده اند منزل مي كنند.
با اين اعتبار مي توان از سه قرن نبود سازمان توليدي ،سازمان ديواني, سازمان شهري ،سازمان فضايي و كالبدي در سير تحول شهرگرايي و شهرنشيني در ايران نام برد.
با وجود اينكه از ديدگاه معماري و هنري شاهكارهاي بي نظيري در اين دوران خلق شده اندو پس از مدت طولاني الگوهاي كهن شهرسازي مورد بازنگري وابداع مجدد واقع شده اندو نشان از حفظ و نگهداري و زنده بودن سنت هاي شهر نشيني و شهرسازي دارند ولي بدان علت كه اين گونه ها در پهنه اي وسيع در مقياس كشور مورد استفاده واقع نشده اند و مواردي بيش نيستند نمي توان از زندگي شهري در معناي گسترده آن صحبت داشت.
اكنون با توجه به ويژگي هاي معماري و شهرسازي دوران رنسانس به بررسي عناصر شهري و چگونگي آن در اروپا پرداخته و آن را با دوره مذكور در ايران مقايسه مي كنيم و سپس به بررسي جزيي يك آرمانشهردوره رنسانس (بالمانوا)با شهر هرات در ايران در اين دوره كه بازسازي شد مي پردازيم.
بازه زماني اين دوره بين 14 و 17 ميلادي مصادف با 7 تا 11 هجري قمري مي باشد . دوران پس اسلام در ايران به چهار دوره تقسيم مي شود كه بازي سوم آن زمان حمله مغول مي باشد .
در ايران به دليل كشته شدن بازرگانان مغول به دست پادشاه ايران حمله مغول شكـل مي گيرد و اين قـوم وحـشي بـه تخـريب شهـرها و آبـادي ها مي پردازند .
پس از ويرانيهاي بسيار ، به دليل نفوذ معماران و ادبا و دانشمـندانـي چـون خـواجه نصـير الـدين طـوسي ، تخريب شهرها به اتمام مي رسد و شهر مراغه به عنوان اولين پايتخت اين سلسله توسط هولاكوخان انتخاب مي شود در اين دوره ابتدا با حمله چنگيز خان به ايران ، سرآغاز نفوذ مغولستان در ايران شكل مي گيرد .