این یکی از روستاهای شهرستان تبریز و بخشی از بخش مرکزی روستای اسپران است. این روستا در ۴۸ کیلومتری شمال تبریز قرار دارد. روستای کمانج علیا از شمال غربی به نصرت آباد، از جنوب غربی به روستای کمانج سفلی، از جنوب به گلزار و از شرق به روستای کمانج علیا منتهی می شود. این کاروانسرا متعلق به دوره صفویه است و در شهر تبریز، بخش مرکزی، روستای اسپران، شمال روستای کمانج علیا قرار دارد. این اثر در تاریخ 27 اسفند 1386 با شماره ثبت 25187 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است و در دوره های گذشته از این کاروانسرا به عنوان مهمانپذیر استفاده می شده است. هدف از ساخت این بنا توسط شاه عباس صفوی جلوگیری از ورود افراد غریبه به روستاهای اطراف منطقه مربوطه و همچنین استراحت در همان کاروانسرا و ادامه مسیر بوده است. تعیین حوزه نفوذ روستا، مطالعه توسعه اجتماعی و اقتصادی منطقه نفوذ و تأثیر آن بر روستای مرکزی از یک سو و تعیین میزان وابستگی خدماتی روستاهای بخش به مرکز است. روستا از سوی دیگر با تعیین پهنه نفوذ و میزان وابستگی خدماتی در طرح روستای هادی. توزیع متمرکز کاربران با توجه به نیازهای کل حوزه نفوذ انجام می شود. برای تعیین ناحیه نفوذ معمولاً از دو روش استفاده می شود: 1) روش ثقلی 2) روش تحلیل جریان روش گرانشی که توسط افراد در زمینه برنامه ریزی منطقه ای ایجاد شده است. در مطالعات کلان منطقه ای و همچنین زمانی که دسترسی به اطلاعات جریان غیرممکن یا ضروری باشد، استفاده می شود. در این روش حوزه نفوذ مناطق مرکزی بر اساس اطلاعات جمعیتی یا حجم تولید ناخالص یا سایر شاخص ها و فاصله تعیین می شود.
فهرست مطالب
فصل اول
عوامل جغرافیایی :
موقعیت استان آذربایجان شرقی
همسایگی های استان
موقعیت تبریز در استان آذربایجان شرقی
همسایگی های تبریز
فصل دوم:
تاریخچه روستا :
روستای کمانج علیا
اماکن و بناهای تاریخی
حوادث و وقایع تاریخی
فصل سوم
بررسی جغرافیا و منابع طبیعی :
موقعیت جغرافیایی
موقعیت سیاسی
نحوه دسترسی به روستا
حوزه ی نفوذ روستا
آب و هوا ( اقلیم )
بررسی باد
رود ها و منابع آب
زمین شناسی
پوشش گیاهی
حیات وحش
فصل چهارم
جمعیت شناسی روستا
آمار جمعیتی روستا
بعد خانوار
ساختار سنی
ساختار جنسی
قوانین اجتماعی حاکم
نهاد های اجتماعی
مشارکت و تعاون
نحوه مدیریت روستا در حال و گذشته
قشر بندی اجتماعی
آموزشی :
سطح سواد
مدارس
بهداشتی
مهاجرت
امنیت
فصل پنجم
وضعیت فرهنگی
مذهب
مراسم عروسی و خواستگاری و عزاداری وسفرهای زیارتی و….
زبان و گویش
پوشش اهالی روستا
غذا
سوغاتی
فصل ششم
وضعیت اقتصادی :
فعالیت اقتصادی :
کشاورزی و باغداری
دامداری
صنایع دستی
فعالیت خدماتی
درآمد خانواده :
خود کفایی
وام و تسهیلات :
مسکن
گردشگری
مالکیت اراضی
نحوه ی مشارکت زنان در اقتصاد
فصل هفتم:
بافت :
سیمای روستا
شناخت و بررسی علل پیدایش روستا :
امکانات و محدودیت های توسعه
روند توسعه روستا
نظام محله بندی روستا
فضا های موجود در روستا
کیفیت بافت روستا
شبکه های ارتباطی
معابر روستا :
شیب بندی معابر روستایی
چگونگی شیب معابر
تاثیر عوامل بربافت روستا
تاثیر عوامل جغرافیایی برسیمای روستا
فصل هشتم
گونه شناسی مسکن روستایی :
عوامل موثر بر شکل گیری مسکن روستا
خانه برداشتی :
انواع حریم ها
دیاگرام روابط فضایی خانه
تیپولوژی مسکن روستایی
تحلیل فرم بنا :
حجم ، سقف
مصالح روستا تاثیر آن در سیمای مسکن
سازه :
پی ، سقف ، دیوار
بررسی نارضایتی مردم در فعل موجود
طرح های پیشنهادی و مورد نیاز