پاورپوینت بررسی و معرفی معماری انواع پایانه و ترمینال مسافربری بین شهری
بخشی از مطلب
باتوجه به توضيحاتي كلي در مورد پايانه ها آمد مي¬توان آن ها را به دو دسته¬ی كلي مسافربري و باربري تقسيم نمود كه در مواردي تلفيق اين دو دسته با هم مورد استفاده قرار ميگيرد. بطور كلي در هر پايانه يا تغيير وسيله (يكي شدن نوع آن) صورت ميگيرد و يا تغيير جهت سفر و يا هر دوعمل با هم.
در نوع اول فقط تغيير وسيله (يكي شدن) صورت ميگيرد و مسير ثابت ميماند.
در نوع دوم پايانه علاوه بر يكي شدن وسيله، تغيير جهت مسير هم صورت ميپذيرد.
از ساده¬ترين نوع پايانه ها، يك ايستگاه اتوبوس درون¬شهري يا ايستگاه مترو را مي¬توان نام برد و نيز نهایي-ترين و پيچيدهترين آن تركيب كاملي از يك مركز مسافربري و باربري توسط اتوبوس ـ ترن و هواپيما كه در اين چنين مركزي مي¬توان از تمامي طرق سفر و به تمامي مسيرها با بار سفر كرد و تسهيلات بسيار را براي استفاده كننده فراهم مي¬سازد.
پايانه هاي باربري:
زميني: به وسيله¬ی كاميون ـ تريلي ـ تانكر و يا قطارهاي باري.
دريائي: به وسيله¬ی كشتي هاي باربري و نفتكش ها.
محل پايانه: اسكله هاي باربري و نفتي
هوایي: به وسيله¬ی هواپيماي باربري.
محل پايانه: فرودگاه ها (غالباً فرودگاه هاي نظامي)
پايانههاي مسافربري:
زميني: به وسيله¬ی اتوبوس و ميني¬بوس.
محل: پايانه اتوبوس هاي بين¬شهري.
دريايي: به وسيله كشتي هاي مسافربري.
محل پايانه: بندرگاه ها و اسكله هاي مسافربري.
هوايي: به وسيله هواپيماهاي مسافربري.
محل پايانه: فرودگاه هاي غيرنظامي.
با توجه به انواع پايانه هایي كه ذكر شد هر يك از نظر عملكرد و مسير نيز متفاوت است و داراي محاسن و معايبي مي¬باشد.
به عنوان مثال استفاده از فرودگاه و سفر با هواپيما در قبال سرعت جابجايي و راحتي آن از گراني هزينه برخوردار است، يا در قبال ارزاني و جاگيريِ بسيارِ كشتي، كندي حركت و خستگي و طولاني شدن سفر همراه مي¬باشد و نيز قطار يك وسيله متوسط و نسبتاً ارزان در تمام فصول سال است و در ميان دو وسيله ذكر شده از راحتي و سرعت متوسط برخوردار است.
در سه نوع وسيله نقليه كه ذكر شد هر كدام از نظر مسير، اختصاصي بوده و هیچ وسيله¬ی ديگری نمی¬تواند از مسیر آن¬ها عبور کند؛ لذا استفاده¬كننده از مسير، خود آن ها هستند و فقط در پايانه ها و توقفگاه هاي هر كدام ازدحام به وجود ميآيد. در حالي¬كه در بين راه (مگر حالت هاي حادثه¬اي) وسيله نقليه مربوطه مجبور به توقف و كاهش سرعت نمي¬باشد و لذا با برنامه¬ريزي هاي نسبتاً دقيق در رأس ساعت مقرر حركت و به مقصد خواهند رسيد.
در ميان وسايل حمل و نقل مورد بررسي اتوبوس يك وسيله نسبتاً راحت و با رعايت سرعت هاي مجاز و بار مجاز، از امنيت نسبي برخوردار بوده و از نظر مسير، اختصاصي نمي¬باشد. لذا به هر مقصدي كه جاده¬اي ماشين¬رو وجود داشته باشد مي¬توانند مسافر را حمل نمايند. همچنين در مسير خود با وسايل نقليه¬ی باربري مثل كاميون و وسايل شخصي مثل ماشين هاي سواري مشترك مي¬باشد، لذا در صورتي كه مسير احداثي كشش ترافيك وارد شده را نداشته باشد اتوبوس از مبدأ تا مقصد در مقاطعي از مسير، همراه با ازدحام وسايط نقليه ديگر خواهد بود و همين امر در نقاطي در طول مسير و در گذرگاه ها و ايستگاه¬ها باعث كندي عبور و مرور مي¬شود، از طرفي اختصاص جاده هاي اختصاصي براي حركت اتوبوس در كل مسير به هيچ وجه مقرون به صرفه نمي¬باشد.
با توجه به آنچه آمد و نيز با در نظر گرفتن نيازهاي اوليه¬ی جامعه ايران و استفاده¬ی اكثر مسافرين ايراني از اتوبوس به عنوان وسيله¬ی سفري كه اقصي نقاط كشور را تحت پوشش خود دارد، مطالعه و تقسيم¬بندي دقيق-تري در مورد آن صورت ميگيرد.
انواع پايانه هاي اتوبوس:
الف) پايانه هاي بين¬شهري:
پايانه هاي بين شهري معمولاً در مراكز شهرها مستقر ميگردند و بايد مستقيماً به پاركينگ اتومبيل هاي شخصي، اتوبوس هاي محلي و تاكسي دسترسي داشته باشند. تفاوت عمده¬ی اين نوع پايانه ها با ساير پايانه ها در آن است كه دامنه¬ی خدمات آن، مسيرهاي بسيار طولاني در حدود چندصد كيلومتر را ميپوشاند و براي حركت تعداد بسيار زيادي اتوبوس طراحي ميشود. تسهيلات مربوط به ارسال سريع پاكات و امانات در اين پايانه ها از تسهيلات بسيار لازم است. علاوه بر اين ايجاد فروشگاه ها، مغازه ها و فضاهاي اجاره¬آور براي برگشت سرمايه¬گذاري سنگين مربوط به اين پايانه ها و همچنين هزينه هاي راهبري آن ها ضروريست.
ب) پايانه هاي شهر ـ فرودگاه
پايانه¬ی شهرـ فرودگاه عمدتاً براي جابجايي مسافران هوايي از مراكز شهر به فرودگاه فعاليت ميكند. محل استقرار اين نوع پايانه ها در مركز شهر است و بايد به شبكه¬ی جابجايي عموميِ محلي و تاكسي دسترسي داشته باشد. در اين پايانه ها غالباً اطلاعات مربوط به پروازهاي هواپيماها قابل دريافت بوده و بعضي فعاليت هاي قبل از پرواز نيز در آن ها صورت ميپذيرد.
ج) پايانه هاي شهر- حومه شهر
اين تسهيلات ميتواند به عنوان مركز جمعآوري و توزيع مسافران در مركز شهر و يا به عنوان ايستگاه تغذيه وسايل سريع¬السير در مجاورت مركز شهر مستقر گردد. صفت مشخصه¬ی اين پايانه با مسيرهاي بسيار متفاوت و اتوبوس هايي كه بسته به شرايط زماني مختلف تغيير مسير ميدهند تا شبكه اتوبوسراني با كارآيي و رواني كامل فعال باشد بيان مي¬گردد. وجود دسترسي به اتوبوس مسيرهاي مختلف از شرايط بسيار مهم در اين پايانه ها است.
به دليل ازدحام زياد در اين گونه پايانه ها، دسترسي به سكوهاي گوناگون براي مسيرهاي متفاوت معمولاً از سطوح مختلف (زيرگذر و يا روگذر) صورت ميگيرد. تنظيم و كنترل زمان حركت ها و دقت در حركت به موقع اتوبوس ها از مهم¬ترين و حساس¬ترين موارد مربوط به مديريت اين قبيل پايانه¬هاست.
د) پايانه هاي حومه¬اي
برای اجتناب از ترافيك سنگين و سرمايهگذاري گران كه معمولاً در ساير انواع پايانه هاي مستقر در مراكز شهرها صادق است، اين نوع پايانه ها در كنار شهرها مستقر ميگردند. پايانه هاي حومه¬اي معمولاً در نزديكي شاهراه هايي كه به شهرهاي ديگر، يا فرودگاه هاي بزرگ منطقه¬اي ميپيوندند، مستقر شده و اكثر مواقع براي حل مسئله رفت و آمد مردم به حومه هاي گسترده¬ی شهر ها به كار گرفته ميشود.
در شهرهاي بزرگ كه سفرهاي روزانه¬ی مردم به محل كارشان گهگاه در حدود دو ساعت طول ميكشد، در بسياري موارد، پايانه هایي از اين نوع، عملكردي واسطه¬اي دارند. به همين دليل گهگاه از آن¬ها به عنـوان پارك¬سوار نام می¬برند؛ دسترسي به اين پايانه ها عمدتاً با اتومبيل انجام ميشود، بنابراين وجود پاركينگ هاي گسترده در هواي باز در اين تسهيلات از ضروريات به حساب می¬آید، در اين پايانه ها سرمايه¬گذاري به منظور ايجاد تسهيلاتي نظير فضاهاي انتظار و سكوهاي سوار شدن به اتوبوس به حداقل ميرسد و اين تسهيلات نيز معمولاً در ساختمان هاي ساده يك طبقه¬ای احداث ميگردند.
و....