مبتکر مترو در جهان اندرو فالانژ فرانسوی است که طبق نقشه او، خیابان ها تا عـمـق 100 مـتـری کنده می شدند وسیـله حمل مسافران از زیر خیابان ها عبور می کرد نقشه پیشنهادی او از طرف ناپلئون پذیرفته نشد و بعد از آن فکر ساختن مترو تا مدت ها به فراموشی سپرده شد.
احداث نخستین مترو حدود 140 سال پیش در سال 1863 میلادی در شهر لندن به مرحله تحقق رسید. نخستین پیشنهاد دهنده برای مترو در انگلیس چارلز پیسرسون بود که تلاش های او منجر به تاسیس یک متروی 6 کیلومتری در لندن شد. این مترو با استفاده از لوکوموتیو های بخار کار می کرد.
مترو های وین ، بوداپست ، و گلاسکو در سال 1896 م آماده بهره برداری شدند. تا آغاز قرن بیستم تحول زیادی در کار ساختمان سازی مترو صورت نگرفت ولی از سالهای 1900 کشورهای بیشتری برای حمل و نقل شهری به مترو روی آوردند . متروی پاریس در سال 1900 میلادی، متروی برلین در 1902، متروی فیلادلفیا در 1907، متروی نیویورک 1908، متروی هامبورگ 1912 و متروی بوئنوس آیرس 1913 آماده کار شدند.
وقوع جنگ جهانی اول در سالهای 1914 تا 1918 برنامه های توسعه عمران شهرهای بزرگ را در اروپا متوقف کرد. پس از پایان جنگ، متروهای مهم بزرگی چون متروی آتن در سال 1925، متروی توکیو در سال 1927 و متروی مسکو در سال 1935 ساخته شدند.
دگرگونی اصلی در فاصله جنگ اول و دوم جهانی و سپس در پایان جنگ دوم به دنبال تحولات عمومی در صنعت حفاری به منصه ظهور رسید، نخستین این متروها بعدا در رم 1958 ، در لیسبون 1959 ، در استکهلم 1960 ، در میلان 1964 ، در مونترال کانادا 1966 ، در اسلو 1966 ، در مکزیکوسیتی 1969 آغاز به کار کردند. مترو سازی همزمان و حتی مدت ها بعد از پایان جنگ جهانی دوم ( 45-1939 ) توسعه چشمگیری نداشت. گرچه دگرگونی های تکنولوژیک در امر حفاری و ساختمان سازی مترو پیشرفت می کرد.
در نگاهی کلی به متروهای موجود در شهرهای بزرگ جهان می توان گفت متروی لندن قدیمی ترین ، متروی نیویورک طولانی ترین ، متروی مسکو زیباترین و پر مسافرترین مترو های جهان هستند.
در حال حاضر 184 شهر جهان در 58 کشور صاحب مترو میباشند و در این میان حتی در کشورهای پهناوری چون استرالیا و آرژانتین تنها یک شهر دارای مترو میباشد و یا در کل بریتانیا فقط سه شهر لندن ، گلاسگو و نیوکاسل سیستم مترو دارند، آن هم در کشوری که صاحب قدیمی ترین متروی دنیا میباشد.
با نگاهی اجمالی به شهرهای صاحب مترو در جهان میتوان دریافت که برای این شهرها مترو بیشتر یک ضرورت بوده است تا پدیده ای لوکس و مایه مباهات.
بنابراین ای کاش با تغییر نگرش در موضوع حل معضل ترافیک که گریبانگیر شهرهای بزرگ و کوچک کشورمان میباشد، در کنار تاکید بر احداث مترو ،مونوریل و این قبیل سیستم های گران قیمت ، به بهبود سایر سیستم های حمل و نقل عمومی و درکنار آن فرهنگسازی در زمینه ترافیک بپردازیم که قدرمسلم بازدهی آن سریعتر و بهتر نیز خواهد بود .
فهرست مطالب
طراحی ایستگاه ها
معیارها مدنظر در طراحی ورودی و خروجی ایستگاهها
ورودی ها و خروجی ها به سکوها
فضای عمومی یا سالن اصلی
روابط بین فضاهای مختلف ، تراکم و ابعاد و اندازه آنها
مسیر و محل های حرکتی و توقف
محاسبات ورودی و خروجی اصلی
محاسبه پله ها
محاسبه راهروها
محاسبه دروازه (ورودی و خروجی )
محاسبه فضای مکث و انتخاب مسیر (فضای کنترل شده )
محاسبه فضاهای اداری
محاسبه سکو ها
بررسی و مقایسه استانداردهای بین المللی با استانداردهای کشور فرانسه
سطوح مربوط به فضاهای تاسیاتی ویژه (UPS- LPS- TPSسیگنالینگ- مخابرات)
جمع بندی
برنامه فیزیکی طرح :
بخش اصلی ایستگاه
بخش خدمات
بخش خدمات جانبی
بخش تاسیسات
مکانیابی ایستگاه ها
مراحل مطالعاتی برای طراحی ایستگاه ها
تقسیم بندی ایستگاهها از نظر شرائط هندسی معابر و تقاطعهای شهری (طرح تفصیلی)
نمونه موردی ایستگاه مترو