خانه سپرو، واقع در روستای تاریخی سپرو در نزدیکی شهر نایین، نمونهای برجسته از معماری اقلیمی ایران است که با استفاده از مصالح بومی و فرمهای سنتی، هماهنگی بینظیری با محیط خشک و کویری منطقه ایجاد کرده است.
این پروژه با طراحی خلاقانه و بهرهگیری از دانش بومی، توانسته است جایزه ساختمان سال ۲۰۲۵ را از آرکدیلی دریافت کند و نام ایران را در عرصه جهانی معماری مطرح سازد.
🌿 موقعیت و زمینه پروژه:
روستای سپرو در استان اصفهان و در فاصله ۱۶۰ کیلومتری شهر یزد واقع شده است. این روستا به لحاظ فرهنگی و اقلیمی شباهت زیادی به استان یزد دارد و بافت معماری آن از ویژگیهای خاصی برخوردار است. زمین پروژه در آخرین پلاک روستا قرار دارد و از سمت غرب به کوههای اطراف و از سمت شرق به همسایگان مسکونی محدود میشود. گذرهای باریکی در دو سمت شمالی و جنوبی زمین وجود دارد که به طراحی فضاهای داخلی تأثیرگذار بوده است.
🏛 طراحی معماری و فرمشناسی:
استودیو معماری فرامتن با طراحی خانه سپرو، فرمهای قوسی و منحنی را با هدف ایجاد سایه و تهویه طبیعی در اقلیم گرم و خشک منطقه به کار برده است. این فرمها علاوه بر زیباییشناسی، عملکردی نیز دارند و به کاهش مصرف انرژی کمک میکنند. استفاده از سقفهای منحنی و دیوارهای ضخیم، بهعنوان ویژگیهای معماری سنتی منطقه، در این پروژه بهخوبی بازتاب یافته است.
🏡 مصالح بومی و پایدار:
یکی از ویژگیهای بارز خانه سپرو، استفاده از مصالح بومی و پایدار مانند کاهگل است که با رنگی مشابه کوههای اطراف، به هماهنگی بصری با محیط کمک میکند. این انتخاب نهتنها از نظر زیستمحیطی اهمیت دارد، بلکه هزینههای ساخت را نیز کاهش داده است. علاوه بر کاهگل، از صنایع دستی محلی مانند سبدبافی برای ساخت پنلهای چوبی بهمنظور ایجاد سایه در فضاهای داخلی استفاده شده است.
🌞 تأثیرات اقلیمی و عملکردی:
طراحی خانه سپرو با توجه به شرایط اقلیمی خاص منطقه، بهگونهای انجام شده است که در تابستانها سایههای کافی برای فضاهای خارجی ایجاد میکند و در زمستانها از تابش مستقیم خورشید بهرهبرداری میکند. این استراتژیها باعث بهبود راحتی حرارتی داخلی و کاهش مصرف انرژی میشوند. همچنین، ساختار دو لایه بنا، با ایجاد فضای میانی، به تهویه طبیعی و افزایش کیفیت زندگی ساکنان کمک میکند.
🏆 جوایز و دستاوردها:
خانه سپرو در سال ۲۰۲۵ موفق به کسب جایزه ساختمان سال از آرکدیلی شد و در میان هزاران پروژه معماری از سراسر جهان، بهعنوان یکی از برترینها شناخته شد. این موفقیت نهتنها نشاندهنده کیفیت بالای طراحی و اجرا است، بلکه نمایانگر توانمندی معماران ایرانی در عرصه جهانی معماری میباشد.