چکیده:  
 
سیاه چادر نوعی چادراست که از موی بز سیاه و توسط زنان عشایربافته می‌شود. عشایر در ییلاق و قشلاق مکانهای معینی برای اقامت دارند که معمولاً در زیر این سیاه چادرها زندگی و استراحت می‌کنند. دلیل استفاده از موی بز در سیاه چادر؛ مقاوم بودن آن در مقابل سرما و گرما، کِشش آسان، عدم جذب رطوبت و ثابت بودن رنگ آن می باشد. موی بز بر خلاف بقیه مواد در گرما منقبض و در سرما منبسط می شود و این به کاربرد ممتاز آن در سیاه چادر کمک کرده تا در تابستان منافذ سیاه چادر باز شده و هوای داخل سیاه چادر خنک شود و در زمستان منافذ آن بسته تا از ورود سرما و باران جلوگیری شود. علاوه بر این، موی بز که نیازی به رنگرزی ندارد دارای رنگی ثابت است. «دوار*» درابتدای بارش باران ترشحات آب باران را به داخل راه می دهد، اما بعد از خیس شدن کاملا قطع می شود، ضمن آن که موی بز مانع ورود حشرات گزنده نیز می باشد. سیاه چادر با توجه به نوع بافت و ساختار آن، در موقع کوچ به آسانی جمع و حمل و نقل می شود چادرها ی بافته شده از موی بز این خاصیت را دارند که خود را متعادل نگه دارند و زمین لرزه و طوفان نمیتوانند کوچکترین صدمهای به آنها بزنند. دلیل این امر وجود طنابهای بلندی است که سبب میشوند شیب پوشش چادرها بسیار کم شود و در اختیار باد قرار نگیرد. «طناب بلندی که با میخ چوبی فرو رفته در زمین بسته شده و با زمین زاویه حادهای را به وجود آورده است، حالت کشش موربی را به وجود میآورد، به نحوی که این کشش نمیتواند میخ را از زمین بیرون بکشد
 
 تعاریف واژگان
 
 سياه چادر داراي معماري واقعي،هوشمندانه،ابتكاري و اصيل بوده و به عنوان يك معماري بومي پذيرفته شده است.عشاير سنگسري به سياه چادر "گوت*" وبه محل بر پايي آن "گوت ك مال*" ميگويند.همچنين به مقداري از چادرهاي عشايري كه در كنار هم برپا شده اند خيل مي گويند. مسكن ييلاق عشايري كه از چادر استفاده مي نمايند از دو قسمت كلي تشكيل شده است.
 
يك قسمت كه به منزله قرارگاه يا عرصه است كه محل بر پاكردن چادر بوده و سنگسري ها به آن خيل مال و اليكايي ها* يا يوردمال مي گويند.قسمت دوم نيز به منزله عيان بوده و خود چادر را شامل مي شود.
 
از لحاظ معماري ،سياه چادر به چند جز تقسيم بندي مي شود.طرفين دو گوت كه به آن ورگوتون گويند جلوي آن پرون گوتون و انتهاي آن كون پر و پشت آن كون گوتون و درگاه را برگافه مي نامند گاهي يك ورودي يا درگاه ديگر هم در وسط گوت قرار مي دهند. كوچكترين سياه چادرها سه ستون"شه استونه*" و بزرگترين آنها چهارده ستون دارد.
 
پس از گسترانيدن سياه چادر كه تا حدي تخصصي و نياز به مهارت و تجربه دارد در گرداگرد سياه چادر(حد فاصل زمين و سياه چادر)بوته داز(گون*)مي گذارند تا روزنه ها گرفته شود. جلو كارگه)پرونين كارگه) به محل نشيمن مردان و فرزندان ذكور خانواده اختصاص دارد.اين قسمت داراي يك يا دو تخت يكي بزرگتر (مس تخت)و ديگري كوچكتر(كس تخت)است.هنرنمايي زنان سنگسري در اين قسمت تجلي مي يابد كه به تزيينات اين قسمت مي پردازند. ككه داري معماري بسيار ساده ،ديوارهايي از جنس سنگ وگل و سقف چوبي پوشانده شده با گون است.ككه هاي عشاير سنگسري در ييلاق ساخته مي شوند و در آغاز هر سال استقرار در ييلاق،توسط زنان عشايري گچاب داده مي شود. كهل(حفر شده در دل كوه گاره(محل استراحت دامها بعد از چراي شبانه يا در موقع بارشهاي شديد كه اين نوع مسكن فاقد هر گونه حصار و تاسيسات است)چفت(نگهداري گوسفند و بز در كنار هم و فصل قشلاق كه ديواره هايي از جنس طاق و گز و كود دارد كمربن(در شكاف كوه)   بهاربند(محوطه مقابل آغل كه با كودو لاستيك و درخچه ها محصور مي شود تا دامها از آغل خارج نشوند و نيز محل شير دادن بره ها وبزغاله هايشان است) «لت» نواری بافته شده از موی بز سیاه است. در حقیقت «لت» تکه‌ای از سیاه چادر است. زنان «لت»ها را که به شکل یک نوار بافته شده‌اند را به وسیله دستگاهی سنتی در محل زندگی خود می‌بافند. به نوع زندگی عشایریی زیر سیاه چادرها اصطلاح «ئه زبیه وانه» اطلاق میشود که «ئه زبیه» به معنای سیاه چادر و «وانه» پسوند مکانی است که خود مترادف واژه «یانه» به معنای منزل و محل سکونت میباشد در اطراف سیاه چادرها نیز آغله «ئاخل و په چپه» برای نگهداری احشام ساخته میشود. به هر چند سیاه چادر یک «قورنگ» یا «کوررنگ»و یا «سه ر په چیه» گفته میشود که به معنای محله است. «دیواخان»: قسمت مردانه ی سیاه چادر و مکان پذیرایی از میهمانان است، که به وسیله نمد و گلیم های خوش نقش و نگار تزیین شده است.
 
زمگه»: سیاه چادر زمستانی ایل کلهر و تدبیری برای مقابله با «وشکه زغم» (سرمای استخوانی) گرمسیر است برای برپا کردن «زمگه»، به ارتفاع تقریبی ۵/۱-۱ متر خشکه چینی انجام میشود.
گورک»: در گذشته خانواده هایی که از لحاظ مالی و احشام ضعیف بودند، کانالی حفر کرده و آن را با استفاده از نی و خار و خاشاک می پوشاندند، و از آن به عنوان محل زندگی خود و احشام شان استفاده می کردند. اکنون نیز دیگر آثاری از آنها دیده نمی شود.
 
فهرست مطالب
 
 
 
عنوان                                                                                                    صحفه
 
طرح مسله................................................................................................................................1
 
 بیان مسله................................................................................................................................2
 
تعاریف واژگان.........................................................................................................................3
 
مقدمه.....................................................................................................................................4
 
سیاه چادر................................................................................................................................5
 
بررسی مسکن عشایر و انواع ان...................................................................................................7
 
ساختمان سیاه چادر....................................................................................................................8
 
(1-1)تقسیم بندی فضای داخلی سیاه چادر........................................................................................9
 
    (2-1)حریم سیاه چادر
 
مردانخان(مردیکه-متیکه)..........................................................................................................10
 
چگونگی بافت سیاه چادر...........................................................................................................11
 
وظیفه مردان و زنان در تهیه چادر.................................................................................................16
 
سیاه چادر زمستانی..................................................................................................................17
 
   مقایسه سیاه چادر زمستانی با یباه چادر تابستانی
 
نمای ظاهری سیاه چادر تابستانی.................................................................................................18
 
(1-3)گلیم بافی.......................................................................................................................19
 
   (2-3)تاریخچه گلیم بافی
 
    (3-3)دار گلیم و ابزار گلیم بافی
 
    (4-3)نخ چاله و چله کشی
 
(1-4)قالی بافی....................................................................................................................20
 
    (2-4)تاریخچه قالی بافی
 
سکونتگاهای عشایر..............................................................................................................22
 
نقوش روی سیاه چادر...........................................................................................................25
 
اندازه و شکل سیاه چادر در بین ایلات مختلف..............................................................................26
 
نتیجه گیری.........................................................................................................................27
 
منابع.................................................................................................................................28
 
 
 
 
 
این فایل کاملا اصلاح  شده و شامل : صفحه نخست ، فهرست مطالب و متن اصلی می باشد و با فرمت ( word ) به همراه تصاویر و اطلاعات بسیار کامل و جامع و لیست منابع و کلید واژگان در اختیار شما قرار می گیرد.
(فایل قابل ویرایش است )
تعداد صفحات : 28