پاورپوینت بررسی معماری مدرسه حیدریه قزوین
پلان مدرسه حیدریه قزوین
تصاویر مدرسه حیدریه قزوین

تاریخ دقیق بنای مسجد و مدرسه حیدریه مشخص نیست، اما آن را به قرن ششم هجری نسبت می دهند. بنای چهار گوش آجری این مدرسه معاصر دارای گچبری های زیبایی است. از بنای اصلی تنها یک شبستان آجری باقی مانده است که به دلیل ریزش گنبد و قسمت های بالایی دیوار تخریب شده که به دلیل تعمیرات انجام شده در دوره پهلوی توسط اداره کل باستان شناسی از تخریب آن جلوگیری شده است. داخل شبستان با نقوش، خطوط، اشکال هندسی و هنرهای تزئینی تزیین شده است. محراب مدرسه شاهکاری از گچبری و نقاشی رنگارنگ است که از نظر طرح و نوع کار بهترین نمونه محسوب می شود. در داخل محراب، آیاتی از قرآن کریم با گچ بر زمینه آبی تکرار شده است.
کتیبه هایی به خط نسخ و کوفی دور محراب و داخل حاشیه آن نوشته شده است. کتیبه های کوفی به صورت کوفی گلدار، کوفی گل و برگی و کوفی پیچیده جلوه ای از دنیایی زیبا از نظر شکل و حالت است. پروفسور پوپ می گوید: شاید زیباترین خط کوفی در تمام ایران را بتوان در کتیبه زیبایی اینجا دید. گوشواره های گرد محراب که از طاق های نوک تیز بلند تشکیل شده است در قاب های تزیینی هلالی بالای دیوارها منعکس شده است. ردیف های آجرکاری تو در تو به همراه کتیبه ها، مقرنس ها و گچبری های این مدرسه هماهنگی خاصی در ایجاد هنرهای تزئینی ایجاد کرده است.
گچبری های این بنای تاریخی می تواند نشان دهنده تاریخچه تأسیس این مدرسه باشد، زیرا گچبری های زیبای این بنا مانند مسجد جامع است و بعید نیست که گچبری های هر دو بنا توسط پنجه هنرمند ایجاد شده باشد.