مو قعيت جغرافيايي شهرستان شيروان: 6
ويژگي هاي طبيعي: 7
ويژگيهاي انساني: 9
4-1 ويژگي هاي اقتصادي: 10
فصل دوم: 12
شناسايي روستا قلعه چه 12
2-1موقعيت جغرافيايي روستا: 13
2-3راهها ووسایل ارتباطی در این روستا: 14
2-4اقليم روستا : 15
2-5آب وهوا: 15
2-6بررسي منابع آب آشاميدني و توپوگرافي 15
كشاورزي : 17
تعيين محدوده ي اراضي كشاورزي 17
الف – زراعت و باغداري 17
ب- دامداري 19
غذاها وآشهای نذری مردم روستا: 22
فصل سوم 26
مطالعات کالبدی روستا 26
3-2عوامل موثر در شکل گیری بافت روستا 28
الف عوامل جغرافيايي: 28
ویژگی های معماری روستا: 28
• 3-3وامل اقتصادي 30
3-4وامل سياسي اجتماعي : 32
شناخت مالکیت اراضی روستا 35
3-6بر روستا 36
3-7بررسی شبکه های ارتباطی 37
3-11سی تأسیسات موجود روستا 40
3-12ی مصالح ساختمانی: 41
4-15معماری و ترکیب فضاهای مسکونی 42
بخش دوم 44
تجزیه و تحلیل 44
فصل چهارم 45
تحلیل کالبدی روستا 45
5-2شناخت قوت ساختار جغرافياي روستا: 46
شناخت نقاط تهديدهاي ساختار جغرافيايي روستا: 48
الف- سیمای اقتصادی فعلی: 48
شناخت نقاط فرصتهاي ساختار اقتصادي روستا: 50
شناخت نقاط تهديدها در ساختار اقتصادي روستا: 51
5-4تحليل ساختار فرهنكي مذهبي روستا: 51
تحليل نقاط تهديدها ي ساختار كالبدي روستا: 57
تجزیه و تحلیل شبکه های ارتباطی 58
فصل پنجم: 61
بررسی سرانه های 61
موجود روستا 61
ب- سیمای اقتصادی آینده وپیشنهادات 62
-پيشنهاد معيارها وضوابط كلي  طراحي بافت روستا : 67
بخش سوم 69
ارايه طرح هادي پيشنهادي: 69
فصل ششم: 70
پیش  بینی وضعیت آینده روستا 70
فصل هفتم: 74
ارزيابي واستنتاج طرح هاي 74
توسعه اي روستا 74
طرحهاي توسعه اي تجاري وبازركاني: 75
اولويت بندي بيشنهاداتزمان اجراي براورد ماليطرحهاي توسعه اي 77
براورد توسعه اي روستا 83
درطرح هادی روستای قلعه چه –شهرستان شیروان : 86
منابع 89
 
 
 
بخش اول:
 شناخت وضع موجود
 
فصل اول:
 شناخت شهرستان شیروان
 
مو قعيت جغرافيايي شهرستان شيروان:
شهرستان شيروان يكي از شهرستان هاي استان خراسان شمالي است با پهنه اي حدود 2279 كيلو متر مربع،در مسير شاهراه مشهد،گرگان ،تهران قرار دارد.
ازسمت شمال با جمهوري تركمنستان
از خاور با شهرستان قوچان،از باختر با بجنورداز جنوب با شهرستان اسفراين مجاور است.
شيروان با ارتفاع 1060 متر از سطح دريا قرار دارد.
فاصله ي زميني تا مشهد 188 كيلومتر،تا قوچان 60كيلومتر ،تا بجنورد 58 كيلومتر مي باشد.
شهرستان شيروان در تقسيمات كشوري سال 85،داراي سه بخش مركزي ،،سرحد،،قوشخانه است.بخش مركزي به مركزيت شيروان، سرحد به مركزيت لوجلي وقوشخانه به مركزيت ينگي قلعه عليا ست.
داراي دونقطه ي شهري بهنام شيروان ولوجلي ا ست،و8دهستان حومه ،زيارت، زوارم، سيوكانلو ،گليان ،تكمران ،جيرستان ،ينگي قلعه عليا مي باشد.
 
ويژگي هاي طبيعي:
الف: توپو گرافي
شهرستان شيروان كوهستاني مي باشد .
ارتفاعات جنوب شهرستان كه ادامه  رشته كوههاي البرز به سمت شرق مي باشدودر اين منطقه به نام الا داغ معروف هستند، جهت اين ارتفاعات شمال غرب به جنوب شرق هستندوبلندترين نقطه ي ان شاه جهان به ارتفاع3032 مي باشد.
-ارتفاعات شمال شهرستان كه دارا ي جهت شمال شرق جنوب شرق هستند و بنام كپه داغ  معروف مي باشند.بلندترين نقطه ان كوههاي كپه داغ با2965 متر وگليل با2625متر هستند.
-دشت شيروان كه به موازات كوههاي شمالي جنوبي به وجود امده ومراكز عمده جمعيتي از جمله شيروان دران قرار دارد.
اين دشت پست ترين منطقه شيروان با ارتفاع 1000 متر از سطح در ياست. وجهت ان شمال غرب جنوب شرق است.وضعيت ارتفاعات ودشت به نحوي است كه ارتباط شرقي غربي مراكز به سهولت انجام مي شود.وارتباط شمال جنوب ان مشكل است.
ساختمان پيچيده اين كوهستانها طوري است كه نفوذ در انها مشكل و حوادث تكنوتيك در انهامربوط به تداخل  سيستمهاي كوهستاني دراين ناحيه است كه اين قسمت از شمال خراسان را ناپايدار كرده وزلزله هاي مكرر شيروان قوچان ناشي از اين پديدهي طبيعي است.
ب-پوشش گياهي:
پوشش گياهي شهرستان اغلب به صورت استپ كوهستاني مي باشد.فقط در كوههاي سرداب سراني در شمال شهرستان وكوههاي جنوبي شهرستان بقاياي جنگلهاي گذشته را مي توان مشاهده كرد،كه امروزه مورد حفاظت قرار گرفته اند.همچنين منطقه حفاظت شده گليل با مساحت 27هزار هكتار ،در 70كيلومتري شمال شهرستان شيروان ودر حد مرزيايران تركمنستان قرار دارد.منطقه فوق از سال 50 تحت عنوان پارك ملي سرداب سراني تحت حفاظت بوده است.
اين منطقه داراي جنگلهاي تنك ارس ،سرو كوهي ومراتع سرسبز است.ديگر گياهان منطقه عبارتنداز كوكر،زرشك،زالزالك،سياتلو،زرد الوي كوهي؛.....همچنين گياهان صنعتي ودارويي شامل شيره باريچه ،گون، كتيرا،شيرشن بيان،خارشترو....مي باشند.
مراتع خوب در شمال وشمال شرقي ومراتع متوسط در جنوب ومراتع فقير در اطراف روستاها ودشت قرار دارند.
-مراتع:به وسعت 290020 هكتار معادل 3/85درصد از كل منابع شهرستان مي باشند
جنگلها:صرفا جنگل ارس مي باشد4/4درصد است.
ج- منابع اب:
داراي دو منبع اب سطحي وآبهاي زير زميني مي باشد.
اب سطحي:
رود اترك قلجق،هنامه زوارم گلياناز جمله رود خانه هاي شهرستان مي باشد.
 
ويژگيهاي انساني:
تعداد و توزيع جمعيت:
براساس نتايج مقدماتي سرشماري 1378 جمعيت شهرستان شيروان141025 نفر است كه 69017 نفرآن (حدود 9/48 درصد) در نقاط شهري و71951 نفر (51 درصد) در نقاط روستايي استقرار دارند و بقيه  غيرساكن (57 نفر)مي باشند.
 سهم جمعيت شهرستان از كل جمعيت استان حدود 4/2 درصد است.تحولات جمعيت مقايسه نتايج سر شماري ها وآمارگيري هاي جمعيتي در 10 سال گذشته نشان مي دهد كه جمعيت شهرستان شيروان از90037 نفر در سال1358 به 141025 نفر در سال 1378رسيده است.در سال 1378 تعداد69561 نفر مرد و71464 نفر زن در اين شهرستان سرشماري شده اند.براساس نسبت جنسي 97 محاسبه گرديده است.اين ميزان بيانگر فزوني تعداد زنان بر مردان است.
تحولات جمعيت:
متوسط نرخ رشد سالانه جمعيت شهرستان طي سالهاي 68تا78 حدود 1درصداست كه بيانگرافزايش جمعيت است.شهرستان شيروان داراي يك شهر(شيروان)در سال 1378است.در سال1378 تعداد69561 نفر مرد71464 نفر زن دراين شهرستان سرشماري شده اند.بر اين اساس نسبت جنسي 97 محاسبه گرديده است.اين ميزان بيانگر فزوني تعداد زنان بر مردان است.
اين نسبت در نقاط شهري 100 و نقاط روستايي(با جمعيت غير ساكن)95 مرد درمقابل 100زن است.آمار تحولات نسبت جنسي در سالهاي اخيردر اين شهرستان نشان دهنده مهاجر فرستي به ويژه در نقاط روستايي است.خروج جمعيت معمولاً در سنين كار و توسط مردان صورت مي گيرد.
نيروي انساني و اشتغال:
1- وضع فعاليت: دراين شهرستان،افراد شاغل( 34681 نفر) وافراد بيكار(4832نفر)،درمجموع 1/38درصد از جمعيت ده ساله و بيشتر تشكيل مي دهد.
2- گروه هاي عمده شغلي: جمعيت شاغل ده ساله وبيشتر شهرستان 6/38 درصد راكاركنان ماهر كشاورزي،جنگلداري وماهيگيري،3/33 درصد را گروه صنايع و1/28 درصد را كاركنان مشاغل گروه خدمات و فعاليت هاي نامشخص و اظهارنشده تشكيل مي داده اند.
4-1 ويژگي هاي اقتصادي:
نتايج و تحليل ساختار اقتصادي شهرستان شيروان نشان مي دهد كه سهم شاغلين شهرستان در بخش صنعت35 درصد مي باشد.زيربخشهاي مختلف كشاورزي به ترتيب مورد بررسي قرار مي گيرد.
الف- كشاورزي:
كل اراضي  كشاورزي شهرستان شيروان 100000هكتاربوده است كه 27000 هكتار(4/27درصد)ان اراضي آبي و73000هكتار(6/72درصد)آن را اراضي ديم تشكيل مي دهد.در مجموع 21درصد كل اراضي كشاورزي استان خراسان شمالي در اين شهرستان واقع شده است.
باغداري:
سطح زير كشت محصولات باغي شهرستان شيروان 7000هكتار است كه 5774هكتار ان كشت آبي بوده است.عمده محصولات باغي اين شهرستان را سيب،انگور،گلابي،بادام،گردو،زردآلو،آلبالو وگيلاس وهلوتشكيل مي دهند.
دامداري:
درآخرين آمار موجود363808 واحد دامي است كه معدل 2/23 درصد از كل واحد دامي استان خراسان شمالي مي باشد.تركيب وبافت دامي عموماً شامل گوسفند،بره،بز،بزغاله،گاو،شتروبچه شتر است .همچنين اين شهرستان داراي واحدهاي پرورش زنبورعسل و بهره برداري كرم ابريشم مي باشد
خدمات وبازگاني:
توزيع فعاليت هاي خدماتي در شهرستان شيروان بيانگر آن است كه شاغلان بخش خدمات 9047 نفرجمعيت 1/26 درصد از كل شاغلان ده ساله و بيشتر شهرستان را تشكيل مي دادند.
ازمجموع شاغلان بخش خدمات:
8/5 درصد در گروه عمده فروشي و خرده فروشي
2/0 درصد در گروه هتل ورستوران
4/0درصد در گروه حمل ونقل و انبارداري و ارتباطات و...
 
فصل دوم:
شناسايي روستا قلعه چه
 
2-1موقعيت جغرافيايي روستا:
 
روستاي قلعه چه12 كيلومتري شمال شهر شيروان واقع شده است اين روستا مطابق آخرين تقسيمات كشوري در محدوده سياسي دهستان سيوكانلو ازبخش مركزي قرار دارد.
ارتفاع روستا ازسطح دريا حدود 1300 متر مي باشد روستا در طول جغرافيا يي 58 درجه و درعرض جغرافيايي 37 درجه و 28 دقيقه واقع شده است.
اين روستا در پاي كوههاي شمال شهر شيروان(كپه  داغ ) قرار دارد.
در شمال روستاي قلعه چه،هنامه،درجنوب خانلق وغرب باغان واقع شده است.
 
2-3راهها ووسایل ارتباطی در این روستا:
این روستا دارای راه آسفالته می باشد را ارتباطی شيروان به روستا بدین صورت می باشد:در فاصله 12کیلومتری شيروان-شمال یک راه فرعی که به سمت  روستاي خانلق ودهستان سيوكانلوپیش می رود وپس از گذشتن از روستاي خانلق وامان اباد  به قلعه چه مي رسيم.
.مردم این روستا جهت رفت وآمد به شيروان  از  10 عدد تاكسي خطي به صورت مرتب رفت وآمد می کند استفاده می نمایند.
 
2-4اقليم روستا :
اين روستا در منطقه كوهستاني واقع شده است و داراي آب و هوايي معتدل و سرد مي باشد . تابستان نسبتا معتدل و زمستان بسيار سرد از خصوصيات روستا مي باشد.
 
2-5آب وهوا:
آب وهوای هر منطقه ارتباط مستقیمی باعرض جغرافیای-بارش-ارتفاع زمین از سطح زمین-بادها-جهت کوها-دریاهاودشتها ومناطق پست وپوشش گیاهی اطراف آن دارد.روستای فلعه  چه بطور کلی منطقه ای کوهستانی ودارای آب وهوای نسبتا سرددرزمستان وگرم ومعتدل در تابستان است.
به طور کلی منطقه بجنورد وهوالی آن را چندین توده هوای تحت تاثیر قرار میدهد که مهمترین آنها عبارتند از:1-توده هوای سرد انتی سیکلون سیبری که معمولا ازطریق شوروی(شمال روستا)وکوههای ذولفقار وارد منطقه بجنورد می شود وباعث سرمای شدید اواخر زمستان می گردد بطوری که برودت هوا را درروستا  مي شود.
 
2-6بررسي منابع آب آشاميدني و توپوگرافي
يكي از مهمترين عوامل متروك شدن بسياري از روستاها در نواحي خشك ايران بين رفتن منابع آب است. روستا با وجود آب وزمين مناسب شكل مي گيرد ومنبع آب شرب روستا از طريق مجتمع آبرساني كه در حد فاصل هنامه و قلعه چه در 5 كيلومتري قرار دارد كه آب آن توسط لوله كشي به يك منبع آب زميني هوايي به روستا لوله كشي شده است.
منابع آب كشاورزي روستا نيز شامل 4 حلقه چاه عميق و يك نيمه عميق است.     اين منابع از 4 تا 6 ليتر در ثانيه متفاوت است. همچنين يك قنات بادي 5 ليتر از منابع آب اختصاصي متعلق به چند نفر است.
 
2-7ويژگي هاي اقتصادي روستا:
اقتصاد روستا بعضي كليه فعاليتهاي فردي و اجتماعي كه در محيط روستا به منظور گذراندن زندگي و تأمين رفاه به موقع مي پيوندند.اين فعاليتها در سه محور كشاورزي،صنعت و خدمات
قرار دارند كه هر كدام نياز به بحث ويژه دارند.
روستای قلعه چه  باتوجه به موقعیت جغرافیای استعداد های فراوانی درامر کشاورزی رادارا می باشد. كشاورزي
سطح زير كشت زراعت وباغ روي هم 1035 هكتار مي باشد. منابع آب كشاورزي روستا آب رودخانه فصلي(مسيل) كه از كنارروستاي گذرد و چشمه اتر در 3 كيلومتري روستا و 4 حلقه چاه عميق و يك نيمه عميق     از 4 تا 6 ليتردر ثانيه است.
اين روستا در حاشيه مخروط افكنه واقع است وامكان وجود آب در آنجا زيادتر است از آب چشمه ها استفاده مي كنند.
طريقه آبياري مرسوم،روش غرقابي است.     آبياري نشتي مخصوصاً در اطراف چاه ها مرسوم است.
شيب عمومي بين 2 تا 3 % خاك عميق و نسبتاً عميق تكامل يافته است . قابليت كشت زراعت و باغات ديم و غلات  آبي        باغات (انگور) محدوديتها وجود سنگريزه
دهستان سيوكانلو شيروان از نظر کشاورزی با توجه به نوع خاک ومقدار آب موجود دارای زمینهای حاصلخیز است.
کشاورزی در این روستا تاقبل از سال 1360 معمولا به صورت سنتی انجام می گرفت وزمینهای زیر کشت آبی نسبت به دیم بسیار کم بوده است با وجود این کشاورزی این منطقه مرغوب ترین نوع گندم سفید را در سطح استان تولید می کردنند که علاوه بر مصرف داخلی در روستا در شهرشيروان نیز مصرف مشده است البته علت این امر را میتوان در استعداد زمین وکشت متناوب (آیش)واستفاده از کود حیوانی وزحمت کشاورزان قدیمی دانست.وهمچنین با آمدن ادوات کشاورزی شامل تراکتور نهر کن کمباین تخم پاش و...تحول عظیمی در کشاورزی به عمل آمد بطوری که اکثر زمینهای این نواحی وحتی دامنه کم شیب کوهها به زمینهای مزروعی تبدیل گردید.درحال حاضرکشاورزی دراین روستا به صورت نیمه مکانیزه انجام می گیرد.
 
كشاورزي :
تعيين محدوده ي اراضي كشاورزي
وسعت روستا تا حد زيادي بيانگر ويژگيهاي طبيعي و شرايط اجتماعي اقتصادي آنهاست.
   محدوده عرض اين روستا طبق اظهارات شوراي روستا:
- ازسمت شمال به محدوه اراضي هنامه تا 12 كليومتري
- از سمت جنوب به محدوده اراضي امان آباد تا 3 كيلومتري...