جغرافيا ی شهر گلوگاه    1
2) دهستان كلباد شرقي    8
روستاهاي شهرستان گلوگاه (بخش مركزي)    8
2) دهستان توسكا چشمه    9
4-2- جركلباد :    13
فشار    15
رودها    16
چشمه‌هاي مهم    16
استفاده غير قانوني از چاهها :    17
قنوات : ندارد    18
6- لمراسك Lemrask    27
آثار و بناهاي تاريخي قلعه ها، زيارتگاهها ، شهرهاي تاريخي    29
صنايع دستي:    31
سابقه سكونت گزيني    31
1-4-1- توپوگرافی ناحیه جلگه ای:    34
2-4-1 – توپوگرافی ناحیه کوهستانی    36
5-1 آب و هوا:    36
الف – آب و هوای ناحیه جلگه ای:    37
نمودار شماره (4) میانگین سالانه و میانگین دو ساله دمای ایستگاه    39
الف: بارندگی    40
جدول شماره (3) میانگین بارش ماهانه و تعداد روزهای بارانی در ناحیه    40
ب: دما    41
6-1- منابع آب:    44
1-6-1 – آبهای سطحی:    45
الف – چشمه ها:    46
ب – چاههای عمیق:    46
ج – چاههای نیمه عمیق:    47
د – قنات    48
9-1- مجموعه های زیستی:    49
الف – جنگل:    50
ب – کشتزار:    54
ج – مرتع:    54
2-9-1 – حیات جانوری:    55
1-4- ویژگیهای عمومی:    56
2-4- اقتصاد زراعی:    58
4-4- منابع آب و خاک و وضعیت بهره برداری:    66
6-4- برآورد نیاز آبی محصولات کشاورزی:    72
7-4- خاک و قابلیتهای آن برای فعالیتهای کشاورزی:    74
10-4- تقویم زراعی:    75
مآخذ: گزارشات کارشناسان مرکز تحقیقات مازندران 1386 تا 1385    77
11-4- مکانیزاسیون یا استفاده از ماشین آلات کشاورزی:    78
12-4- میزان مصرف کود شیمیایی در اراضی زراعی ناحیه    81
13-4- نوع و سطح زیرکشت:    83
14-4- وضع مبادله تولیدات کشاورزی:    87
- گندم و جو    103
17-4- دامداری:    108
1-17-4- شیوه های گوسفنداری:    108
2-17-4- عوامل بازدارنده توسعه دام در این ناحیه:    115
18-4- پرورش طیور:    116
19-4- جنگل و وضعیت بهره برداری از آن:    118
20-4- ماهیگیری و آب بندانها:    122
21-4- پرورش زنبور عسل :    125
كارخانه سفال سازي :    134
23-4- صنايع دستي :    136
24-4- ساير مؤسسات و امكانات :    138
الف- تاريخچه تأسيس انستيتو توتون ايران – تيرتاش    138
بخش‌هاي مربوط به انستيتو تحقيقات توتون ايران – تيرتاش    140
ب - شوراي تحقيقاتي :    141
ج – واحدهاي تحقيتقاتي و طرحهاي اجرا شده :    141
د – موسسه مربوط به كشاورزي و دامپروري (شركت ران)    142
5- خدمات رفاهي و زير ساختمانها    148
2-5- شبكه گاز رساني :‌    149
5-5 ارتباطات :    151
1-5-5- پست و مخابرات    151
2-5-5- تلفن :    153
ج ) راه آبي :    155
7-5- بهداشت و درمان :    155
9-5- مراكز و جاذبه‌هاي توريستي    157
1-3-6- محدوديتهاي بخش كشاورزي :    158
2-3-6 راهبردهاي بخش كشاورزي :    160
2-4-6 راهبردهاي مربوط به بخش دامداري :    162
1-5-6 مسائل و محدوديتهاي موجود در بخش ساختار و امكانات زيربنايي:‌    164
2-5-6 : راهبردهاي امكانات زيربنايي    166
پ) خدمات آموزشي (آموزش و پرورش)    170
تعداد آب بندانهای – کلباد شرقی و کلباد غربی و بخش مرکزی شهرستان    172
 
 
 
مقدمه : 
تأسيسات و امكانات زير بنايي به عنوان مهمترين پارامترهاي موثر و لازم در فرايند توسعه، نقش مهمي در برنامه ريزيهاي منطقه‌اي وناحيه‌اي به عهده دارند و از عوامل مهم جذب سرمايه گذاريها در بخشهاي مختلف اقتصادي محسوب مي‌شوند. از اين رو ضرورت مطالعه و در دست داشتن وضع موجود تأسيسات زير بنايي در سطح ناحيه روستايي بخش كلباد گلوگاه هرچه بيشتر ما را در مسير توسعه و سنجش توانهاي موجود اين ناحيه قرار مي‌دهد. اهم اين امكانات و توانها عبارت است از انرژي يا مواد سوختي:چون برق، گاز، نفت و گازوئيل، هيزم، ارتباطات يا شبكه مخابرات، پست، راهها يا شبكه‌هاي حمل و نقل، بهداشت، درمان، بالاخره فعاليتهاي فرهنگي و جاذبه‌هاي توريستي خواهند بود. حدود موقعيت و قلمرو جغرافيايي
شهرستان گلوگاه يكي از شهرستانهاي استان مازندران مي باشد كه از شمال به خليج گرگان، از شرق به استان گلستان (بخش بندر گز و از جنوب به هزار جريب، خط الرأس كوه جهان مورا) و از مغرب به بهشهر متصل مي‌باشد. اين شهرستان بين عرضهاي 35 دقيقه و 36 درجه تا 45 دقيقه و 36 درجه عرض شمالي و طولهاي 43 دقيقه و 53 درجه تا 56 دقيقه و 53 درجه طول شرقي نسبت به نصف النهار گرينويچ قرار گرفته است. طول اين شهرستان از غرب به شرق 30 كيلومتر و از شمال به جنوب در حدود 70 كيلومتر (روستاي باركلا) مي‌باشد. بيشترين فاصله از شمال به جنوب از روستاي باركلا تا سواحل خليج گرگان را در بر ميگيرد. شهر گلوگاه بعنوان مركز شهرستان گلوگاه در 25 كيلومتري شرق بهشهر قرار دارد اين شهر در كنار جاده آسفالته سراسري بهشهر – گرگان و راه آهن سراسري تهران – گرگان واقع شده است.
با توجه به نقشه توپوگرافي ،‌ اين شهرستان را مي توان به دو قسمت كوهپايه اي و جلگه اي تقسيم كرد كه يك سوم از اراضي آن كوهپايه‌اي و جنگلي (كوهستاني) و دو سوم از اراضي آن در محدوده اراضي جلگه اي قرار دارد. بخش ساحلي در قسمت شمالي شهرستان گسترش دارد و به صورت ماسه زار و شوره زار مي‌باشد. بخش جلگه اي حد فاصل قسمت شمالي و كوهستاني واقع شده و اكثر روستاهاي پرجمعيت و همچنين شهر گلوگاه و فعاليتهاي اقتصادي و اجتماعي شهرستان در اين پهنه قرار دارند كه در اين قسمت 9 روستا استقرار دارد. بخش كوهستاني اين شهرستان با پوشش جنگلي نمايان است و بيشتر مساحت شهرستان را تشكيل مي دهد كه سكونتگاهها به صورت پراكنده و كم جمعيت مي‌باشد. در اين قسمت 16 روستا واقع شده است.
در اين پهنه مهمترين كوه شهرستان جهان مورا با ارتفاع 1562 متر در 22 كيلومتري شهر گلوگاه در محدوده دهستان كلباد واقع شده است. جهت اين كوه شمال شرقي – جنوب غربي بوده و دور مختصات جغرافياي به طول 53 درجه و 26 دقيقه و عرض 36 درجه 39 دقيقه قرار دارد. بارمت كوه و غيره از جمله كوههاي نزديك اين شهرستان ميباشد.
تقسيمات سياسي شهرستان گلوگاه
بخش گلوگاه در تاريخ 29/4/1384 به شهرستان گلوگاه ارتقاء يافته است. اين شهرستان بر اساس آخرين تقسيمات سياسي داراي 12/396 كيلومتر مربع وسعت يك مركز شهري دو بخش به نامهاي مركزي و كلباد چهار دهستان به نامهاي آزادگان، توسكا چشمه ،‌ كلباد غربي و كلباد شرقي و 26 آبادي داراي سكنه و يك مركز شهري به نام گلوگاه مي‌باشد. دهستانهاي آزادگان و توسكا چشمه جزء‌بخش مركزي و دهستانهاي كلباد شرقي و كلباد غربي جزء‌بخش كلباد اين شهرستان مي باشند.
جدول تقسيمات سياسي شهرستان گلوگاه به تفكيك بخشها، دهستانها و روستاها
نام بخش    نام دهستان    مركز دهستان    روستاها
مركزي    آزادگان    خورشيدكلا    خورشيد كلا،نظام محله ، تپه
توسكا چشمه    نيالا    اوارد، رمدان، نيالا، مصيب محله، همچان ،‌وزوار، آغوزدره، چين پارچ، ويوا، دهي، كلكت، باركلا، لت كومه ،‌نصرآباد، تيله نو
كلباد    كلباد شرقي    لمراسك    لمراسك، تيرتاش، سراج محله
كلباد غربي    قلعه پايان    مهديرجه 
قلعه پايان، سنكيابسر،‌ولمازو، ريحان آباد
 
 
مشخصات جمعيت شهرستان گلوگاه بر مبناي آمار سرشماري سال 85
شهر و شهرستان گلوگاه:
رديف    نام محل    تعداد كل جمعيت    تعداد خانوار    تعداد مرد    تعداد زن
1    شهر گلوگاه    18709    4967    9228    9481
2    شهرستان گلوگاه    39531    10331    19495    20062
اسامي روستاهاي شهرستان گلوگاه (بخش كلباد)
1)‌دهستان كلباد غربي
رديف    نام محل    تعداد كل جمعيت    تعداد خانوار    تعداد مرد    تعداد زن
1    مهديرجه    1991    476    1002    989
2    قلعه پايان    1241    321    633    608
3    سنكيابسر    345    81    172    173
4    ولمازو    1206    265    457    513
5    ريحان آباد    970    265    457    513
جمع    5    5753    1388    2832    2921
2) دهستان كلباد شرقي
رديف    نام محل    تعداد كل جمعيت    تعداد خانوار    تعداد مرد    تعداد زن
6    لمراسك    2895    774    1454    1441
7    تيرتاش    2591    676    1267    1324
8    سراج محله    1613    418    790    823
جمع    3    7099    1868    3511    3588
 
رديف    تعداد كل روستا    تعداد كل جمعيت    تعداد خانوار    تعداد مرد    تعداد زن
جمع    8    12856    3266    6348    6534
 
روستاهاي شهرستان گلوگاه (بخش مركزي) 
1) دهستان آزادگان 
رديف    نام روستا    تعداد جمعيت    تعداد خانوار    تعداد مرد    تعداد زن
1    خورشيد كلا    2071    554    1003    1068
2    نظام محله 895    237    409    486
3    تپه 78    23    39    39
جمع    3    3044    814    1451    1593
 
2) دهستان توسكا چشمه 
رديف    نام روستا    تعداد جمعيت    تعداد خانوار    تعداد مرد    تعداد زن
1    اوارد    988    247    511    477
2    رمدان    273    78    140    133
3    نيالا    380    107    206    174
4    مصيب محله    91    23    42    49
5    همچان    66    18    30    36
6    وزوار    331    104    147    184
7    آغوز دره    398    96    199    199
8    چين پارچ    20    5    11    9
9    ويوا    81    19    41    40
10    دهي    140    35    78    62
11    كلكت    49    11    22    27
12    باركلا    103    29    47    56
13    لت كومه    189    37    102    87
14    نصرت آباد    250    70    117    133
15    تيله نو    1563    405    775    788
جمع    15    4922    1284    2468    2454