پاورپوینت بررسی و تحلیل معماری بازار تهران
معرفی بازارها، بازاچهها و گذرها
بازارهای معروف تهران عبارت بودند از:
بازار توتون فروشان: که اکنون از آن تنها دالانی به نام دالان توتون فروشها باقی مانده است
بازارچه میرزاها: که کارشان نوشتن نامه برای اقوام و دوستان مراجعه کنندگان یا نگارش شکایت به ادارات و دیوانخانههای دولتی بود
بازارکلاه فروشها: در این بازار انواع کلاههای ماهوتی، پشمی، عرقچینهای نمدی، کلاه پوستهای بخارایی و غیره فروخته میشد
بازار کفاشها: که هنوز بخشی از آن باقی است و مدخل ورودی آن از سبزه میدان بود و از بازارهای مهم دارالخلافه به شمار میرفت و اکنون باقی ماندهی آن یکدستی خود را از دست داده و فروشگاههای گوناگونی در آن بوجود آمده است
بازار فرش فروشها: اورسان در سفرنامهی خود، بازار فرش را دیدنیترین و جالبترین بازار دنیا معرفی کرده است به نظر میرسد تنها صنفی که توانسته بازار تهران را قبضه کند، همین صنف فرش فروشها، استقبال کشورهای اروپایی از فرشهای ایران، که از حیث تنوع نقشه، طرح، رنگ آمیزی و بافت در دنیا بینظیر است، سبب گسترش این صنف در تهران گردیده است امروزه فزونی بر تعداد کثیری از سرایهای فرشفروشی که بخش وسیعی از بازار و محلههای اطراف آنرا فرا گرفته، مغازههای فرشفروشی در بازار کفاشها، بازار خیاطها، بازار عباس آباد، بازار کبابیها، بازار چهل تن، بازار سید اسماعیل و بسیاری از گوشه و کنارهای بازار بزرگ تهران گسترده شده است
بازار کفن فروشها: این بازار نیز از جالبترین بازارهای تهران بود
بازار امیر: از بازارهای مشهورتهران بوده و کسبهی آن صرافها بودند دراین بازار مبادلات ارزی و تبدیل پولهای طلا و نقره صورت میگرفت و بعضی ازصرافان این بازار سیار بودند وکیسههای پول بدست میگرفتند و از جایی به جای دیگر میرفتند و به معاوضه و تبدیل پول میپرداختند این بازار از بناهای میرزا تقی خان امیرکبیربود و به همین جهت بازار امیر نامیده شد
بازار امیر را بازار خیاطهای تهران میگویند و سبب آنست که پیش از صرافان، معروفترین خیاطهای پایتخت در این بازار قرار داشتند
بازار آهنگران: آثار این بازار هنوز به جای باقی استاین بازار بین خیابان سیروس و بوذرجهری قرار دارد آهنگران تنها به ساخت بیل و کلنگ و نعل ستور اشتغال داشتند
بازار ارسیدوزها: که امروزه به نام بازار پاچنار موسوم است، شاخهای از بازار کفاشها بود
بازار مسگرها: این بازار که در ضلع شرقی بازار بزرگ تهران قرار داشت ، به پیشهوران مس اختصاص داشت علاوهبر ساختن دیگها و ظروف کوچک و بزرگ مسی، با مهارت و دقتی خاص نقش و نگارهای زیبا روی آن پدید میآوردند
علاوه بر اینها تعدادی بازار اختصاصی وجود داشته که امروزه بطور کلی از بین رفته و ذکر آنها از حوصله این تارخچه کوتاه خارج است
در تهران تعدادی نیز بازارچه وجود داشت که معروفترین آنها عبارت بودند از:
بازارچه زعفران باجی: در فاصله خیابان مولوی و سیروس
بازارچه مروی: در کوچهای به همین نام روبروی شمسالعماره
بازارچه نایبالسلطنه: متعلق به کامران میرزا در خیابان ری
بازارچه عطرفروشها
بازارچه آقا: از بازارچههای معروف تهران بود که به حاج نایب تعلق داشت
بازارچه سقاباشی: در خیابان عینالدوله قرار داشت
بازارچه مرغ فروشها: این بازارچه در حدفاصل بازار حراج و بخشی از خیابان بوذرجمهری قرار داشت
بازار ایلچی: نزدیک باغ ایلچی
بازارچه کربلایی عباسعلی: بین خیابان البرز و خیابان حافظ
در تهران قدیم تعدادی نیز گذر وجود داشت که بعضی از آنها هنوز هم به حیات بی رمق خود ادامه میدهند معروفترین این گذرها عبارت بودند از:
گذر تقیخان: در خیابان سپه
گذر مستوفی
گذر قل: بین بازارچه معیر و خیابان خیام
گذر فیلخانه: در آخر خیابان خیام
گذر پاچنار: در خیابان خیام
گذر لوطی صالح
گذر سید ولی
گذر سید اسماعیل
گذر هفت تن
گذر چهل تن
گذر وزیر دفتر
گذر آقا شیخ هادی
گذر چهار سو چوبی
گذرها معمولا بازارچههای بی سقف بودند
و.....