پاورپوینت بررسی و تحلیل بازار یزد
35 اسلاید بهمراه پلان و تصاویر
بعد از مسجد مهمترين عنصر كالبدي شهرهاي اسلامي بازارهاي سرپوشيده است كه در واقع مي پيوندد. « مسجد جامع » ستون فقرات شهر را تشكيل ميدهد و به مغزشهر ريشه منشأ بازارهاي اسلامي به زمانهاي قبل از آن به ويژه عصر ساسانيان برمي گردد . با گسترش روند شهرنشيني به دليل وسع ت يافتن تجارت و بازرگاني در قرن سوم تا ششم هجري و رونق شهرسازي، بازار اهميت به سزايي يافت و در سازمان فضايي شهر موقعيت ويژه اي كسب نموده . به طوريكه در اكثر شهرهاي اسلامي بازارها از شروع يك دروازه تا انتهاي دروازه ديگر و حتي به طور متقاطع، دور راسته اصلي از بازار چهار دروازه شهر را در يك چهار سوق مرتبط مي ساختند . از طرفي اهميت يافتن و توسعه حرفه هاي شهري به لحاظ گسترش داد و ستد و تشديد سكونت در اين بخش از شهر كه به خصوص از قرون سوم و چهارم به بعد صورت پذيرفته موجب رشد بازارها در ربض شهرهاي شرق اسلامي گشت
دريزد دو نوع بازار سرپوشيده براساس اصول معماري و شهرسازي سنتي شكل گرفته است
الف) بازارچه ب) بازار
الف) بازارچه :معمولاً مقياس فعاليتي آنها در سطح محله است و در جهت پاسخوگيي نيازهاي
روزمره ساكنان طراحي شده اند و اندازه آنهابا توجه به مقياس و جمعيت محله مت غير مي باشد و معمولا
فعاليتهايي مانند : نانوايي، قصابي، عطاري، ميوهفروشي يك يا چند كارگاه كوچك توليدي حسينيه، مسجد و آب انبار در يك بازارچه ديده مي شود. كه نمونههايي از بازارچه هاي يزد عبارتند از : بازارچه كوشكنو، بازارچه شاه ابوالقاسم، بازارچه غلام عليخراساني، بازارچه هاشم خان، بازارچه پشت باغ در محله خلف باغ، بازارچه محله تل.
ب ) بازارها : مجموعه بازارهاي قديمي يزد، مجموعه معماري شهري گسترده اي است كه در جنوب برج و باروي شهر واقع شده كه چندين راسته بازار، تيمچه، سرا، مسجد، ميدان، حسينيه، مدرسه،آب - انبار، كاروانسرا و كارگاه توليدي را در بر دارد. مجموعه بازارهاي قديمي يزد كه ستون فقرات شهر قديم يزد را تشكيل مي دهد در دوران پهلوي با احداث خيابان شاه ( خيابان قيام فعلي ) به دو نيم شد و برخي فضاهاي اصلي آن مانند بازار ارس دوزها، بازار محمدعليخان، بازار پنجهعلي و... تخريب شد.
از كارگاههاي توليدي بازار ميتوان از كارگاه مازاي (محل ساييدن برگ حنا رنگ طبيعي )، كارگاه حلوايي(محل تبديل كنج د به حلوا ارده ) و كارگاه رنگرزي (محل رنگ آميزي الياف نخي و پشمي ) نام برد كه هر كدام بنا به اقتضاي نوع فعاليت داراي معماري ويژهخود هستند.
بازارهاي عمده يزد عبارتند از :
بازار خان، بازار پنجه علي، بازار زرگري، بازار قيصريه، بازار علاقمندي، بازار كاشي كاري، بازار چيتسازي، بازار مسجد ملا اسماعيل، بازار افشار، بازار حاجي قنبر، بازار محمد علي خان، بازار جعفرخان، بازار صدري، (شاهزاده فاضل)، بازار دروازه مهريز، بازار مسگري، بازار نخود ريزي
و....