ساخت این بنا به سال 1108 هجری قمری و زمان حکومت زندانیان در شیراز برمی گردد. وقتی کریم خان از بهترین معماران و هنرمندان آن زمان برای ساختن آن دعوت کرد و بهترین مواد را برای ساخت این بنای زیبا در مدت زمان کوتاه در اختیار آنها قرار داد. این ارگ در دوره های مختلف کاربردهای مختلفی داشته است. در طول زندان ، محل اقامت شاه بود ، در دوره قاجار به عنوان محل سکونت حکام محلی و در زمان سلسله پهلوی به زندان تبدیل می شد.
این ساختمان 4000 متری در مرکز منطقه ای به مساحت 12،800 متر مربع واقع شده است. ارگ در خارج دارای 4 دیوار بسیار بلند 12 متری است که با 4 برج آجری مدور به ارتفاع 14 متر و زاویه 90 درجه به هم متصل شده اند. بیشتر مصالح به کار رفته در این بنا سنگ و گچ است. تمام دیوارهای 12 متری اطراف در پایین 3 متر ضخامت و از بالا 2.8 متر ارتفاع دارند. طراحی این ساختمان در واقع هم مسکونی و هم نظامی است. این دیوارهای مستحکم و بسیار بلند بیرونی دارای پناهگاه در قسمتهای بالای دیوار که برای استقرار سربازان و تیراندازی در طول جنگ استفاده می شد و همچنین خندقی که قبلاً در خارج حفر شده است ، گواه است.
شکل کلی ساختمان ذوزنقه ای ناقص است که گفته می شود دلیل این امر این بوده است که در حین ساخت آن نتیجه گرفته شده که خاک شمال غربی برای ساخت برج به این بزرگی نامناسب است و می تواند بنشیند ، بنابراین کمی به سمت غرب آنها کشیدند.
برج های اطراف ارگ دارای سه طبقه مجزا با پلکان های مدور هستند. همچنین دو طبقه در طبقه قرار دارد که یکی برای استراحت سربازان و دیگری برای سلاح است.
قسمتهای مسکونی ارگ در دو ضلع شمالی ، غربی و جنوبی واقع شده است که هر یک دارای ایوانی با دو ستون سنگی است (البته در دوره قاجار ستونهای سنگی ایوانهای غربی و جنوبی با ستونهای جنوبی جایگزین شده است. ) و شش اتاق مسکونی در دو طرف با مقرنس و تزئینات مشابه تزئین شده است. در جلوی هر ایوان یک استخر مستطیل شکل قرار دارد که آب آن از قنات رکن آباد تأمین می شد که به رکنی معروف بود اما با تخریب قنات ، سیستم آبرسانی نیز از بین رفت. این آب بهترین نمونه از نظر مواد معدنی شیراز محسوب می شود
جالب است بدانید که همه اتاق ها از داخل ساختمان به هم متصل شده اند. علاوه بر این ، این ارگ دارای امپراتورهایی در دو طرف مختلف و با کاربردهای مختلف است ، یکی امپراطور شمالی که برای زمستان مناسب است و دیگری امپراطور اصلی است که در ضلع غربی واقع شده و حوض بزرگی در مقابل دارد و دارای استفاده از تابستان و امپراطور غربی برای تمام فصول است.
اما در مورد ضلع شرقی باید گفت كه در ورودی آن (همچنین در ورودی ارگ) آن را با یك نقاشی كاشی بزرگ از صحنه نبرد رستم و دیو سفید تزئین كرده اند (كه به این اضافه شده است) ساختمان در دوره قاجار) و البته حمام. امکانات خصوصی پادشاه و برخی از امکانات نیز در این طرف است.
حمام ارگ سه قسمت دارد: اتاق رختکن ، گلخانه و خزانه. ورودی حمام ارگ سربینه است که دارای سکوهایی برای نشستن و بیرون آمدن است. در وسط آن یک حوض هشت ضلعی قرار دارد ، در گوشه اتاق رختکن فضایی برای تهیه چای و کشیدن قلیان وجود دارد. اتاق پانسمان توسط یک راهرو به گلخانه متصل می شود. در گلخانه ، خزانه داری یک دیگ مسی بزرگ نیز دارد که با آتش زیر آن گرم می شود و دو حوضچه آب ولرم وجود دارد.
 بخشهایی از نقاشی ها و کاشی های این اثر در طی سال های گذشته از بین رفته و قسمت هایی که در معرض آسیب دیدگی بودند نیز بازسازی شده اند ....