فهرست :
1- مقدمه
2-کارکرد
3- قسمتهاي مختلف يخچال :
ديوار طويل سايه انداز
حوضچه هاي توليد يخ
مخزن يخ
4-انواع يخچال :
يخچالهاي با مخازن گنبدي
يخچالهاي با مخازن تونلي
يخچالهاي زيرزميني
يخچالهاي بدون طاق
مقدمه:
•یخدان یا یخچال، گونهای ساختمان است که در معماری قدیم ایران برای تولید و نگهداری یخ ساخته میشد. معمولاً هر یخچال دارای یک استخر و یک دیوار بلند (بنام حصار) و یک مخزن گنبددار بود. حصار طوری ساخته میشد که تمام روز سایه آن بر استخر میافتاد و از گرم شدن آب استخر جلوگیری میکرد. یخی را که در زمستان در استخر یخچال درست میشد میشکستند و در خزانه انبار میکردند و در فصل گرما آن را به کار میبردند.
کارکرد
•بنای یخچالهای قدیمی، غریبترین عناصر معماری هستند که نه تنها مورد بی مهری قرارگرفته، بلکه تقریباً به بوته فراموشی سپرده شدهاند. در وجود یخچالها و تولیداتش که در قلب تابستانهای داغ و سوزان، خنکای آب گوارا را به درون خانهها میکشاند، رمز و رازی وجود دارد که حکایت از معجز ه فروتنانه خشت خام و دستهای پرتوان معمار فرزانهای میکند که به عشق خدمت به خلق، خشت بر خشت نهاده است.
•در سرتاسر خطه ایران زمین و به خصوص در مناطق گرم و خشک که دارای تابستانهای طاقت فرسا میباشند، یخ همواره از ضروریات مردم به شمار می رفته که علاوه بر خنک نمودن آب شرب، برای حفظ خوراکیها نیز مورد استفاده قرار می گرفته است. برخلاف آب انبارها و برکههای عمومی آب آشامیدنی در شهرها و روستاها که احداث آنها از مبانی خیرات محسوب می شده و ساختمان و آبش وقف بوده، یخچالها منابع درآمد زیادی برای صاحبانش به شمار می رفتهاند..............