فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول – طرح تحقیق 
مقدمه    2
بیان مسأله    3
ضرورت و اهمیت پژوهش    5
اهداف پژوهش    7
هدف کلی پژوهش    7
اهداف ویژه پژوهش    7
فرضیه های پژوهش    8
فرضیه اصلی پژوهش    8
فرضیه های فرعی پژوهش    8
پیش فرض های پژوهش    9
محدودیت های پژوهش    9
تعاریف نظری    11
تعاریف عملیاتی    13
فصل دوم – ادبیات و پیشینة تحقیق
مقدمه    17
بخش اول : مبانی نظری پژوهش    18
-    مفهوم تربیت بدنی 18
-    تعریف ورزش    19
-    ورزش 19
-    تعاریف ورزش همگانی    23
-    مفهوم جهانی ورزش    26
-    مفهوم ورزش    27
-    کیفیت زندگی    29
-    حق به دنبال خوشحالی بودن    30
-    انگیزه و گرایش مردم کشورهای مختلف جهان به ورزش همگانی    31
-    فوائد شرکت در فعالیتهای ورزش همگانی    36
عنوان صفحه
 
-    تأثیر ورزش همگانی در تغییر رفتار    38
-    طبقه بندی ورزش های همگانی    39
-    گرایش به ورزش همگانی به عنوان فعالیتی برای اوقات فراغت    42
-    تعادل در ورزش    43
-    مفهوم فراغت    44
-    توسعه تاریخی ورزش همگانی در کشورهای جهان    49
-    فدراسیون ورزش های همگانی ایران و اهداف آن    54
-    نگرش و چارچوب مفهومی آن    57
-    تعریف نگرش    58
-    گرایش به ورزش و فعالیت بدنی    59
-    انگیزش و گرایش به مشارکت ورزشی    61
-    بخش دوم : بررسی پیشینه پژوهش    65
o    الف) بررسی پژوهش های انجام شده در داخل کشور    65
o    ب) بررسی پژوهش های انجام شده در خارج کشور    78
فصل سوم : روش شناسی پژوهش
مقدمه    90
روش پژوهش    91
جامعه آماری    92
نمونه آماری و روش نمونه گیری    93
ابزار پژوهش    96
متغیرهای پژوهش    97
اعتبار و روایی ابزار پژوهش    98
شیوه جمع آوری داده ها    99
روش های آماری    99
فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده های آماری
بخش اول : توصیف آماری متغیرهای تحقیق    102
الف) مشخصات فردی افراد تحت بررسی    102
عنوان صفحه
 
ب) بررسی پاسخ به سؤالات انگیزه مردم به ورزش همگانی    114
ج) توزیع فراوانی سؤالات دو وجهی    132
د) مقایسه عوامل مؤثر در گرایش مردم به ورزش همگانی    134
بخش دوم : استنباط فرضیه های تحقیق 136
سایر یافته های پژوهش    151
فصل پنجم : بحث و نتیجه گیری
مقدمه    161
خلاصه ی پژوهش    161
یافته های اصلی پژوهش    161
سایر یافته های پژوهش    163
بحث و تحلیل و نتیجه گیری    166
روش های گسترش ورزش همگانی    171
پیشنهادهای مبتنی بر یافته های پژوهش    173
پیشنهادات برای محققین دیگر    173
 
منابع و پیوست 
 
فهرست جداول
عنوان                                                                                              صفحه
 
جدول 1-2 : مشخصات کمیته های تحت پوشش و افراد شرکت کننده 55
جدول 2-2: رشد مشارکت مردم آلمان    86
جدول1-3: حجم نمونه به صورت متناسب در زنان و مردان    95
جدول 2-3:  سؤالات مربوط به هریک از مؤلفه های انگیزه پرداختن به ورزش همگانی    97
جدول 1-4:  توزیع فراوانی نمونه مورد بررسی بر حسب جنسیت    102
جدول 2-4:  توزیع فراوانی نمونه مورد بررسی بر حسب سن    104
جدول3- 4 : توزیع فراونی نمونه مورد بررسی به تفکیک رشته    106
جدول4- 4 : توزیع فراونی نمونه مورد بررسی برحسب تأهل    108
جدول5- 4 : توزیع فراونی نمونه مورد بررسی برحسب تحصیلات    110
جدول6- 4 : توزیع فراونی برحسب تعداد جلسات تمرین در هفته    111
جدول7- 4 : توزیع فراونی برحسب میزان ساعت تمرین در روز    112
جدول8- 4 : توزیع فراونی عامل آرامش و فراغت    114
جدول 9-4 : آماره های توصیفی گزاره های عامل آرامش و فراغت    115
جدول 10-4 :  توزیع فراوانی عامل اجتماعی    117
جدول 11-4 : آماره های توصیفی گزاره های عامل اجتماعی    118
جدول 12- 4 : توزیع فراوانی عامل درمانی    120
جدول 13- 4 : آماره های توصیفی گزاره های عامل پیشگیرنده و درمانی    121
جدول 14- 4 : توزیع فراوانی عامل آمادگی جسمانی    123
جدول 15- 4 : آماره های توصیفی گزاره های عامل آمادگی جسمانی    124
جدول 16- 4 : توزیع فراوانی عامل بهبود و یادگیری مهارت ها    126
جدول 17- 4 : آماره های توصیفی گزاره های عامل بهبود و یادگیری مهارت ها 127
جدول 18- 4 : توزیع فراوانی عامل اختصاصی    129
جدول 19- 4 : آماره های توصیفی گزاره های عامل اختصاصی    130
جدول 20- 4 :  توزیع فراوانی سؤالات دو وجهی مطرح شده    132
جدول 21- 4 :  میانگین نمرات مربوط به عوامل    134
جدول 22- 4 : میانگین نمرات مربوط به عوامل به تفکیک جنس    135
جدول 23- 4 : آزمون مربوط به فرضیه اصلی    137
جدول 24- 4 : آزمون مربوط به فرضیه فرعی اول    139
جدول 25- 4 : : آزمون مربوط به فرضیه فرعی دوم    141
جدول 26- 4 : : آزمون مربوط به فرضیه فرعی سوم    143
جدول 27- 4 : : آزمون مربوط به فرضیه فرعی چهارم    146
جدول 28- 4 : : آزمون مربوط به فرضیه فرعی پنجم    148
جدول 29- 4 : : آزمون مربوط به فرضیه فرعی ششم    150
جدول 30- 4 : عوامل تأثیر گذار در پرداختن مردم به ورزش همگانی بر حسب تأهل    151
جدول 31- 4 : عوامل تأثیر گذار در پرداختن مردم به ورزش همگانی بر حسب سطح تحصیلات    154
جدول 32- 4 : عوامل تأثیر گذار در پرداختن مردم به ورزش همگانی بر حسب سن    156
 
فهرست نمودارها
عنوان                                                                                              صفحه
 
نمودار 1-4:  توزیع فراوانی نمونه مورد بررسی بر حسب جنسیت    103
نمودار 2-4:  توزیع فراوانی نمونه مورد بررسی بر حسب سن    105
نمودار3- 4 : توزیع فراونی نمونه مورد بررسی برحسب سن 107
نمودار4- 4 : توزیع فراونی نمونه مورد بررسی برحسب تأهل    109
نمودار5- 4 : توزیع فراونی نمونه مورد بررسی برحسب تحصیلات    110
نمودار6- 4 : توزیع فراونی برحسب تعداد جلسات تمرین در هفته    111
نمودار7- 4 : توزیع فراونی برحسب میزان ساعت تمرین در روز    113
نمودار8- 4 : مقایسه میانگین ها در گزاره های عامل آرامش و فراغت    116
نمودار 9-4 :  مقایسه میانگین ها در گزاره های عامل اجتماعی    119
نمودار 10- 4 : مقایسه میانگین ها در گزاره های عامل پیشگیرنده و  درمانی    122
نمودار 11- 4 : مقایسه میانگین ها در گزاره های عامل آمادگی جسمانی    125
نمودار 12- 4 : مقایسه میانگین ها در گزاره های عامل بهبود و یادگیری مهارت ها 128
نمودار13- 4 : مقایسه میانگین ها در گزاره های عامل اختصاصی    131
نمودار 14- 4 :  توزیع فراوانی پاسخ «بلی» به سؤالات دو وجهی مطرح شده    133
نمودار 15-4 : میانگین انگیزه مردم از پرداختن به ورزش همگانی 137
نمودار 16-4 :میانگین عامل آرامش و فراغت در انگیزه مردم از پرداختن به ورزش همگانی    139
نمودار 17-4: میانگین عامل اجتماعی به عنوان یک انگیزه از پرداختن به ورزش همگانی 141
نمودار 18-4: میانگین عامل پیشگیرنده و درمانی به عنوان یک انگیزه از پرداختن به ورزش همگانی 143
نمودار 19-4: میانگین عامل آمادگی جسمانی به عنوان یک انگیزه از پرداختن به ورزش همگانی 145
نمودار 20-4: میانگین عامل بهبود و یادگیری مهارت ها به عنوان یک انگیزه از پرداختن به ورزش همگانی 147
نمودار 21-4 : میانگین عامل اختصاصی به عنوان یک انگیزه از پرداختن به ورزش همگانی 150
نمودار 22-4: عوامل تأثیر گذار در پرداختن به ورزش همگانی بر حسب تأهل    153
نمودار 23-4: عوامل تأثیر گذار در پرداختن به ورزش همگانی بر حسب تحصیلات    155
نمودار 24-4: عوامل تأثیر گذار در پرداختن به ورزش همگانی بر حسب سن    158
فهرست شکل ها
عنوان                                                                                              صفحه
 
شکل 1-2 : مدل سلسله مراتبی ورزش (مول )    35
شکل 2-2 : طبقه بندی ورزش همگانی 41
 
 

 
 
فصل اول
طرح تحقیق
 
مقدمه
ورزش و تربيت بدني و اصولاً فعاليت هاي جسماني در دنياي امروز نه تنها به دليل داشتن اثرات تربيتي و بهداشتي بلکه به دليل نياز انسان به حرکت و فعاليت داراي موقعيت هاي ممتازي مي باشد.
ورزش به عنوان يک رفتار مرتبط با سلامتي و نشاط مورد توجه و امعان نظر مي باشد، به گونه اي که بسياري از مؤسسات زيبايي و سلامتي در نقاط مختلف دنيا، با استفاده از علوم روان شناختي و جامعه شناختي پيرامون علل و عوامل گرايش و مشارکت در فعاليت هاي بدني و نيز شناسايي عوامل مؤثر بر آن تحقيقات دامنه داري را آغاز نموده اند.
تحقيقات انجام شده در مورد اثر فعاليت هاي ورزشي بر سلامتي جسمي و رواني، طول عمر، شادابي، گسترش روابط اجتماعي، غني سازي اوقات فراغت باعث شده تا مشارکت مردم در ورزش ها و به ويژه شرکت آنها در انواع ورزش هاي همگاني در جهان افزايش يابد و به همين دليل است که امروز اغلب کشورهاي پيشرفته جهان در برنامه ريزي و سازماندهي ورزش همگاني کشور خود با ديگر کشورها رقابت مي کنند و مرتباً در حال ارايه برنامه هاي خلاق براي رشد اين ورزش هستند. بديهي است هر کشوري از اين موج فزاينده عقب بيافتد، به هيچ وجه نمي تواند خلاء ايجاد شده را پر نمايد و نهايتاً تفاوت ها در بهره وري از تأثيرات ورزش و فعاليت هاي حرکتي روشن و واضح خواهند بود.
در پژوهشي که در دانمارک انجام شده معلوم گرديد انگيزه مردم از شرکت در فعاليت هاي ورزشي، رسيدن به درجات بالا و دستيابي به شعار المپيک (سريع تر، بالاتر و قوي تر) نيست بلکه تندرستي، نشاط و روابط اجتماعي دلايل مهم شرکت در ورزش اند (لارسن گراد ، 2002).
اين پژوهش با اولويت سنجي چنين موضوعي و با در نظر گرفتن اهميت مضاعف ورزش همگاني براي عموم مردم درصدد است تا در نخستين گام هاي اعتلاي فرهنگ ورزش همگاني سهيم باشد. زيرا ارتقاي فرهنگ مشارکت هاي ورزشي، مستلزم نگرش علمي افراد نسبت به ورزش و بهره مندي مفيد و مؤثر از آن مي باشد. هدف پژوهش حاضر سنجش انگيزه مردم از مشارکت در ورزش همگاني باشد، لذا شناخت اين عوامل و مقايسه آن در زنان و مردان شرکت کننده شايد بتواند زمينه هاي لازم را براي توسعه هرچه بيشتر این ورزش که يک تقاضا و نياز اجتماعي است فراهم آورد.
بيان مسأله
بدون شک سلامت يک جامعه به ميزان گرايش مردم به فعاليت هاي سالم ورزشي و تحرک جسمي آن ها وابسته است و به طور يقين تربيت بدني و ورزش يکي از سالم ترين و مفيدترين فعاليت هايي است که افراد جامعه مي توانند در اوقات فراغت به آن روي آورند.
ايجاد انگيزه در اقشار مختلف مردم براي انجام فعاليت هاي ورزشي امکانات وسيعي را طلب مي نمايد و در صورتي که اين علاقه در بين جامعه ايجاد شود، بسياري از ناهنجاري هاي اجتماعي از بين خواهد رفت، اعتياد و فساد اجتماعي کم خواهد شد. همچنين نسل هاي آينده از نظر قواي ذهني و استعدادهاي بدني در سطح بالاتري قرار خواهند گرفت و توانايي مبارزه با مشکلات اجتماعي و تحمل در مقابل سختي ها در نزد افراد افزايش خواهد يافت (کوزه چيان ، 1380) .
ورزش و فعاليت هاي بدني وسيله ارزشمندي است که امروزه  پرکننده بخش اعظم اوقات فراغت ميليون ها نفر از مردم جهان است. اوقات فراغت فرصت بسيار مناسب و مطلوبي جهت پرداختن به ورزش است. تقاضا براي خدمات فراغتي و تفريحي در طي پانزده سال گذشته طوري توسعه يافته که بخش هاي خصوصي و همگاني آن شش ميليون شغل را به خود اختصاص داده است (ويد  ، 1995).
قرن بيستم به زعم رئيس انجمن بين المللي ورزش همگاني سلامت و آمادگي جسماني، قرن ورزش المپيکي بود و قرن بيست و يکم قرن ورزش همگاني و تفريحي است. در روسيه مردم علاقه خود را از ورزش هاي شديد و تماشاي فعاليت هاي ورزشي به تفريحات آخر هفته و فعاليت در فضاهاي ورزشي – تفريحي معطوف کرده اند (ديوس ، 2000) .
مطالعات تفضيلي توسعه ورزش همگاني و تفريحي در سازمان تربيت بدني جمهوري اسلامي ايران نشان مي دهد که تاکنون آمار دقيقي از تعداد افرادي که در ايران به ورزش همگاني مي پردازند در دسترس نمي باشد (سازمان تربيت بدني جمهوري اسلامي ايران، 1382).
در حالي که در دانمارک تأکيد دولت از فعاليت هاي رقابتي به سمت ورزش هاي آزاد تغيير کرده است. برنامه ريزان و سياست گذاران ورزش کشور نمي دانند که مردم چه فعاليت هايي را در اولويت مي دانند؟ آيا علاقه و نياز مردم به ورزش همگاني است يا رقابتي؟ با شناخت ماهيت ورزش و نيازهاي اجتماعي برنامه ريزي براي آن کاملاً روشن مي شود.
براي برنامه ريزي اصولي ورزش همگاني در ميان اقشار مختلف جامعه، بررسي علل گرايش افراد به اين ورزش، به عنوان يکي از راهکارهاي ممکن در اين مقطع زماني به حساب مي آيد. لذا اين پژوهش به دنبال پاسخ به اين سوال است که انگیزه مردان و زنان از پرداختن به ورزش همگاني در شهر مشهد چه مي باشند و آيا بين انگیزه آنها در پرداختن به  ورزش همگاني تفاوتي وجود دارد يا خير؟
به نظر مي رسد پاسخ به اين سوالات بتواند متخصصان اين رشته را براي ترسيم سياست و راهبردهاي مربوطه کمک نمايد.
ضرورت و اهميت پژوهش
سلامتي موهبت و وديعه اي الهي است و هر صاحب خردي با توجه به بيان مشهور «عقل سالم، در بدن سالم است» به تأثيرات متقابل روح و جسم بر يکديگر اذعان مي کند. اين موضوع از سوي بسياري از انديشمندان چون شيلر ، پستالوژي ، فروبل ، روسو  و … تأکيد شده است. تاليران  معتقد است «جسم انسان حقي براي تربيت دارد که با انجام ورزش اين حق ادا مي شود» (جاويد، 1351). 
جوامع با ديدگاه هاي متفاوت به ورزش نگاه کرده اند مثلاً توجه برخي از تمدن ها به اين پديده، انگيزه نظامي بود، برخي ديگر تنها به منظور پر کردن اوقات فراغت و به مثابه يک تفريح به آن نگاه کرده اند و در پاره اي از تمدن ها به عنوان شيوه اي تربيتي به کار گرفته شده است. 
افراد جوامع نيز با انگيزه هاي متفاوت به ورزش پرداخته اند. بعضي از افراد انگيزه شرکت در ورزش به ويژه ورزش همگاني را کسب نشاط و احساس لذت، بعضي به منظور حفظ سلامتي و ايجاد مصونيت از ابتلا به بيماريها، برخي خصيصه فرح بخش بودن آن و گروهي نيز تعاملات اجتماعي و ارضاي نياز تعلق به گروه را علت گرايش فرد به ورزش مي دانند.
ورزش در نزد بسياري از افراد جامعه در ذات خود فعاليتي ارزشمند، مثبت و مفيد ارزيابي مي شود  و بدين لحاظ، انتظار مي رود که اعضاي جامعه ضمن تأييد ورزش در بعد نظري، به بعد عملي نيز با مشارکت ورزشي و انجام فعاليت هاي فيزيکي بر اين نظريه صحت گذارده و فاصله ميان نظر و عمل را به حداقل برسانند. مشاهدات تجربي حاکي از آن است که در جامعه ما مشارکت هاي ورزشي مردم در مقايسه با سال هاي قبل رشد محسوسي داشته است. اما اين رشد در مقايسه با مشارکت هاي ورزشي مردم ساير کشورها قابل ملاحظه نيست و رسيدن به سطح مطلوب، تلاش هاي بيشتري را مي طلبد (قره، 1382).
اگر هدف از مشارکت در ورزش همگانی کسب تندرستی در همه ابعاد آن بدانیم، انگیزش را عامل مهمی برای دسترسی به این هدف باید نام برد. برای مثال، انشل  (1993) انگیزش را عاملی برای انتخاب و جهت دادن به رفتار و پایداری تا رسیدن به هدف تعریف می کند. بنابراین با توجه به نقش انگیزش در تحقق هدف، محقق هدف پژوهش حاضر را شناخت انگیزه های زنان و مردان برای شرکت در ورزش همگانی می داند و برای دستیابی به این هدف فرضیه های پژوهش را مورد آزمون قرار می دهد. 
اهداف پژوهش
الف) هدف کلي از انجام اين پژوهش، مقایسه انگیزه مشارکت زنان و مردان مشهد به ورزش همگانی و ارائه راهکار مي باشد.
ب) اهداف ويژه
1- توصيف آماري منتخبي از مشخصات فردي شرکت کنندگان در ورزش همگاني 
2- توصيف آماري داده هاي مربوط به منتخبي از متغيرهاي تحقيق
3- تعيين سهم هريک از عوامل مؤثر بر گرايش به ورزش همگاني 
4- مقايسه عامل آرامش و فراغت به عنوان يك انگيزه براي مشاركت  در ورزش همگاني در گروه هاي تحت بررسي، به تفکيک جنسيت
5- مقايسه عامل اجتماعي به عنوان يك انگيزه براي مشاركت  در ورزش همگاني در گروههاي تحت بررسي، به تفکيک جنسيت
6-مقایسه عامل پیشگیرنده و درمان به عنوان یک انگیزه برای مشارکت در ورزش همگانی در گروهای تحت بررسی،به تفکیک جنسیت
7- مقايسه عامل آمادگي جسماني و تندرستي به عنوان يك انگيزه براي مشاركت در ورزش همگاني در گروه هاي تحت بررسي، به تفکيک جنسيت
8- مقايسه عامل بهبود و یادگیری مهارت ها به عنوان يك انگيزه براي مشاركت در ورزش همگاني در گروه هاي تحت بررسي، به تفکيک جنسيت
9- مقايسه عامل اختصاصي به عنوان يك انگيزه براي مشاركت در ورزش همگاني در گروه هاي تحت بررسي، به تفکيک جنسيت
10- بررسي رابطه عوامل تأثیرگذار در پرداختن به ورزش همگاني با منتخبي از مشخصات فردي شرکت کنندگان
فرضيه هاي پژوهش
الف ) فرضیه اصلی پژوهش 
بین انگیزه مشارکت زنان و مردان به ورزش همگانی تفاوت معنی داری وجود دارد.
ب) فرضیه های فرعی پژوهش 
1- بين عامل آرامش و فراغت به عنوان یک انگیزه در پرداختن به ورزش همگانی در زنان و مردان تفاوت معنی داری وجود دارد .
2- بين عامل اجتماعي به عنوان یک انگیزه در پرداختن به ورزش همگانی در زنان و مردان تفاوت معنی داری وجود دارد .
3- بین عامل پیش گیرنده و درمان بیماری ها به عنوان یک انگیزه در پرداختن به ورزش همگانی در زنان و مردان تفاوت معنی داری وجود دارد .
4- بين عامل آمادگي جسماني و تندرستي به عنوان یک انگیزه در پرداختن به ورزش همگانی در زنان و مردان تفاوت معنی داری وجود دارد .
5- بين عامل بهبود و یادگیری مهارت ها به عنوان یک انگیزه در پرداختن به ورزش همگانی در زنان و مردان تفاوت معنی داری وجود دارد .
6- بين عامل اختصاصي به عنوان یک انگیزه در پرداختن به ورزش همگانی در زنان و مردان تفاوت معنی داری وجود دارد .
پيش فرض هاي پژوهش
1- پرسشنامه ي مورد استفاده در اين پژوهش اهداف پژوهش را به دقت مي سنجد.
2- آزمودني ها با صداقت، صحت و دقت سئوال ها را اعتبارگذاري و پاسخ مي دهند.
3- آزمودني ها ازسئوال هاي پرسشنامه برداشت يكنواخت دارند.
محدوديت هاي پژوهش
الف) محدوديت هايي كه توسط محقق اعمال مي شود:
1- محدوديت مكاني: اين تحقيق در استان خراسان و شهر مقدس مشهد انجام گرفته است.  
2- محدوديت زماني: زمان اجراي تحقيق و توزيع پرسشنامه در سال تحصيلي87-86 مي باشد.
3- آزمودني ها: كليه افراد شركت كننده در ورزش همگاني كه تحت نظارت هيئت ورزش همگاني اداره كل تربيت بدني و مركز ورزش و تفريحات سالم شهرداري مشهد در مكان هاي مشخص به فعاليت هاي مختلف ورزش همگاني  مي پردازند، در دامنه تحقيق قرار دارند.
ب) محدوديت هايي كه از اختيار محقق خارج مي باشد:
1- گستردگي موضوع تحقيق و موقعيت جغرافيايي.
2- عدم همكاري هاي لازم مديران و مسئولان ذينفع.
3- بي علاقگي و اظهار نظرهاي منفي بعضي از شركت كنندگان در مورد پژوهش.
4- عدم آگاهي و كنترل بر ميزان فعاليت هاي بدني و تجربيات حركتي آزمودني ها.
5- سوگيري احتمالي پاسخ دهندگان كه ممكن است بر دقت پاسخ دادن به پرسشنامه اثر گذار باشد. 
تعريف واژه ها و اصطلاحات :
الف) تعاريف نظري 
1- ورزش همگاني:
پرداختن عامه مردم به ورزش، حتي در زمان کوتاه با توجه به امکانات موجود و شرايط افراد است (حيدري، 1386).
2- ورزش:
فعاليتي نهادينه شده است که مستلزم کاربرد نيروي جسماني و با استفاده از مهارت هاي جسماني پيچيده بوسيله شرکت کنندگاني است که توسط عوامل بيروني و دروني تحريک مي شوند (آزاد، 1374). 
3- انگيزش:
عبارتست از مجموعه اي از نيروها که باعث مي شود فرد به روش هاي خاصي رفتار کند (مقيمي 1377).
4- مشارکت ورزشي:
تمايل و آمادگي افراد براي شرکت در رقابت ها و فعاليت هاي ورزش گروهي و انفرادي است  (گرنيسيکي  ،1993 ).
5- گرايش :
گرايش ارزيابي احساسي واکنشي مي باشد. اين مفهوم که توسط لوئيس تورستن  و برخي ديگر از متخصصان رفتاري ارايه شده مبين آن است که گرايش، نوعي احساس مطلوب يا نامطلوب نسبت به امور يا پديده هاي مختلف است. مکاتب ديگر نظري مانند نظريات خوردن آلبورت گرايش را به عنوان تمايل واکنش به موضوع با پديده اي خاص تلقي مي کند (فرجاد، 1373).
6-  عامل آرامش و فراغت (رواني) :
در اين حيطه قابليت ها و ويژگي هاي روانشناختي افراد مانند احساس لذت و نشاط، آرامش، پر كردن اوقات فراغت، دوري از تنش ها و فراموشی مشکلات... مورد بحث قرار مي گيرند (آزاد، 1374).
7- عامل اجتماعي :
ورزش يک پديده اجتماعي است و به طور کلي ارزش ها، ساختار و نيروهاي محرک جامعه را نشان داده و ويژگي هاي جامعه را منعکس مي سازد. در کنار ورزش فرايندهايي چون اجتماعي شدن، رقابت و مسابقه، همکاري و دوست يابي، ايثار و گذشت، تحرک و تحول اجتماعي اتفاق افتاده و از اهداف آن محسوب مي شود (آزاد، 1374).
8-عامل پیش گیرنده و درمان : 
این حیطه به ورزش و فعالیت های بدنی به عنوان عاملی برای پیشگیری و درمان (با توصیه پزشک) بعضی از بیماری ها اشاره می کند. 
9- عامل جسماني :
اين حيطه به ساخت توان بدني از طريق برنامه هاي تمريني اي که موجب توسعه و تکامل سيستم هاي ارگانيکي مختلف بدن مي شوند مربوط است (آزاد، 1374).
10- عامل بهبود و یادگیری مهارت ها : 
این حیطه به انجام فعالیت های ورزشی سازمان یافته در جهت افزایش سلامتی و مهارت اطلاق    می شود. با انجام فعالیت های ورزشی فرد مهارت های جدید یاد می گیرد و مهارت های ورزشی خود را بهبود می بخشد. 
11- عامل اختصاصي : 
اين حيطه به ويژگي ها و جذابيت هاي اختصاصي ورزش همگاني مربوط مي شود. 
ب) تعاريف عملياتي
1- عامل آرامش و فراغت (رواني):
منظور از عامل رواني گرايش به ورزش همگاني مجموعه شاخص هاي مطرحي چون احساس لذت و نشاط، داشتن اوقات خوب، کسب آرامش بيشتر، دوري از نگراني هاي روزمره مي باشد که در این پژوهش به وسيله سئوالات شماره 1 تا 5 پرسشنامه سنجيده مي شود. 
 
2- عامل اجتماعي :
منظور از عامل اجتماعي گرايش به ورزش همگاني، مجموعه شاخص هاي مطرحي چون توسعه خلق و خوي و رفتار اجتماعي، يافتن دوستان جديد، همكاري و تعاون، اجتماعي شدن، فرد در ورزش همگاني مي باشند که در این پژوهش به وسيله سئوالات شماره 6 تا 12 پرسشنامه سنجيده مي شود. 
3- عامل پیش گیرنده و درمان:
منظور از عامل پیش گیرنده و درمان استفاده از ورزش به عنوان عاملی برای پیشگیری از ابتلاء به بعضی از بیماری ها و درمان بعضی از آن ها (با توصیه پزشک) که در این پژوهش به وسیله سوالات 13 تا 16 پرسشنامه سنجیده می شود.
4- عامل جسماني : 
منظور از عامل جسماني گرايش به ورزش همگاني مجموعه شاخص هاي مطرحي چون زيبايي ظاهر و تيپ بدني، حفظ تندرستي، کنترل وکاهش وزن، افزايش قدرت و حجم عضلاني و اصلاح ساختار بدني مي باشد که در این پژوهش به وسيله سئوالات شماره 21 تا 24 پرسشنامه سنجيده مي شود. 
5- عامل بهبود و یادگیری مهارت ها :
منظور از عامل بهبود و یادگیری مهارت ها بهبود مهارت های ورزشی و یادگیری مهارت های جدید که در این پژوهش به وسیله سوالات 17 تا 20 پرسشنامه سنجیده می شود. 
6- عامل اختصاصي :
منظور از عامل اختصاصي گرايش به ورزش همگاني، مجموعه شاخص هاي مطرحي چون در دسترس بودن مکان، عدم نياز به وسايل خاص و گرانقيمت، در اين رشته مي باشد که بوسيله سئوالات شماره 25 تا 30 پرسشنامه سنجيده مي شود. 
 
فصل دوم
ادبیات پیشینه
 
مقدمه
يكي از مشكلات مردم ما آن است كه ورزش را فقط تربيت و فعاليت بدني و آنهم ويژه جوانان و براي نيل به عنوان قهرماني مي دانند.در صورتي كه ورزش قسمت عملي تعليم و تربيت است. تربيت بدني و ورزش خصوصاً آن بعدش كه به بخش همگاني مربوط مي شود از طريق داده هاي رفتاري و نتايج جسماني،شناختي،اجتماعي و عاطفي كه فرد كسب مي كند نقش ارزنده اي ايفا مي نمايد.بديهي است كه پرداختن به ژرفاي اين رابطه بسيار فراتر از نگاه گذاريي است كه در اينجا معنا مي كنيم.
در ميان سازمان ها ونهادها يي كه در جهت توسعه و تعميم سلامتي ونيرومندي جامعه تلاش مي كنند، مسئوليت خطير سازمان ها وادارات كل تربيت بدني وشهرداري ها از همه شناخته شده است و لزوم فعاليت هاي جسماني و ورزشي در بين اقشار مردم از نظر بهداشتي،اجتماعي،اقتصادي بيش از پيش مورد تاًكيد است.در اين راستا بررسی مباني نظري پژوهش و مطالعات و تجربيات گذشتگان در اين زمينه  مي تواند در روش ها،برنامه ها و نيز رفع نواقص ما را ياري دهد.دراين فصل ابتدا به مباني نظري مرتبط با موضوع پژوهش پرداخته سپس به يافته هايي كه در اين زمينه انجام شده است، اشاره خواهد شد.
بخش اول:زیر بنای نظري پژوهش
مفهوم تربیت بدنی 
ژرژهپر  فرانسوی در تعریف تربیت بدنی اظهار می دارد که « تربیت بدنی عملی منظم , اصولی , تدریجی و مداوم است که از سن کودکی تا کهولت به منظور تقویت کامل بدن , کسب سلامتی , بالا بردن قدرت و استقامت دستگاه های مختلف بدن و پرورش استعدادهای افراد برای هر نوع فعالیت می باشد » . لوبوش  نيز تعریف جامعی از تربیت بدنی ارائه داده است . به نظر وی « تربیت بدنی مجموع روش هایی است که جهت تبدیل بدن به یک وسیله مورد اعتماد و تطابق و همگامی با محیط های بیولوژیکی ( قدرت و استقامت دستگاه های گردش خون و تنفس ) و عوامل روانی ـ حرکتی که خود باعث به وجود آمدن کنترل و مهارت های بدنی که یکی از عوامل مهم رفتار و شخصیت آدمی است می باشد » . 
تربیت بدنی بخشی مهمی از تعلیم و تربیت است که از طریق حرکت و ورزش جریان رشد را در تمام ابعاد انسان تسهیل و هماهنگ کرده و به شکوفایی و تکوین استعدادهای مطلوب کمک  می کند....